فناوری مهندسی بافت

درطی چند سال گذشته و با توسعه فناوری سلول های بنیادی به عنوان راهکاری نوین برای سلول درمانی، بحث مهندسی بافت نیز به عنوان راهکاری برای جایگزین کردن بافت های آسیب دیده مطرح گردیده است. مهندسی بافت یک علم بین رشته ای بوده که ترکیبی از علوم زیستی و علوم مهندسی است. مهندسی بافت دارای سه رکن اساسی می باشد که شامل سلول ها، داربست ها و سیگنالینگ ها می-باشد. سلول های بنیادی دارای دو ویژگی خودنوزایی و پتانسیل تمایز به سایر سلول های می باشند. امروزه انواع مختلفی از سلول های بنیادی مانند سلول های بنیادی جنینی و بزرگسالان مطرح هستند. بحث سلول های بنیادی از آغاز داستان تکوین هر موجودی وجود دارد به طوری که زیگوت خود به عنوان بنیادی ترین سلول اولیه در طی تکوین هر موجودی مطرح است. از ارکان دیگر در مهندسی بافت بحث استفاده از سیگنال ها می باشد، در طول رشدونمو هیچ اتفاقی در بدن موجود زنده رخ نمی دهد مگرآنکه تحت تاثیر سیگنالینگ ها قرار گیرد. تمام فرایندهای مهم رشدونمو مانند تکثیر، تمایز و مهاجرت تحت کنترل سیگنال ها صورت می گیرد. یکی از مهمترین ارکان مهندسی بافت داربست ها می باشند. باتوجه به اینکه پژوهشگران در مطالعات آزمایشگاهی شرایط درون تنی را تقلید می-کنند، بنابراین استفاده از یک داربست برای کشت سلول ها می تواند بسیار تاثیرگذار باشد. امروزه یکی از چالش های مهندسی بافت بهینه کردن سیستم مناسبی برای فراهم آوردن داربست برای تکثیر و تمایز سلول ها می باشد که اجازه اتصال، رشد و مهاجرت سلول ها را فراهم می کند. داربست ها باید متخلخل، زیست سازگار، زیست تخریب پذیر بوده و خصوصیات مکانیکی مناسب، سطح مناسب برای اتصال سلول ها و قابلیت استریل شدن داشته باشند. داربست ها انواع بسیار متفاوتی دارند و در یک تقسیم بندی ساده می توان داربست ها را به انواع داربست های مصنوعی، طبیعی، ترکیبی و آسلولار تقسیم کرد. امروزه روش های بسیار متنوعی برای ساخت داربست ها وجود دارد که می توان به روش های ریخته گری، خشک کردن انجمادی، جداسازی فاز، الکتروریسی و پرینترهای سه بعدی اشاره کرد. در پایان می توان اشاره کرد که در بحث مهندسی بافت با وجود پیشرفت های فراوان چالش های نیز مطرح است. هر بیماری ویژگی های خاصی دارد که در مهندسی بافت باید در نظر گرفته شود که از چه سلولی بهتر هست استفاده گردد، محل پیوند باید تعیین گردد و اینکه چه تعداد سلول و از چه منبعی باید استفاده گردد یا اینکه داربست مناسب اختصاصی هر بافت کدام هست سوال هایی است که باید به صورت اختصاصی پاسخ داده شود.

کلیدواژه ها:

مهندسی بافت ، سلول های بنیادی ، سلول-درمانی ، داربست