بحران منابع آب شهری و روستایی ناشی از پیامدهای خشکسالی در دشتهای کوهدشت و رومشکان

در سالهای اخیر در اثر خشکسالیها از میزان آبدهی چاه های آب زیرزمینی در دشتهای کوهدشت و رومشکان بسیار کاسته شده است. برای بررسی این موضوع در این پژوهش داده های بارندگی و دبی سالانه ایستگاه های هواشناسی و آبسنجی از سال ۱۳۴۹تا ۱۳۹۲استخراج و طبقه بندی گردید. بر این اساس مقادیر هیدروگراف واحد دشتها در مقایسه با بارندگیها بررسی و طبقه بندی شد، پس از آن جهت آشکارسازی اثرات خشکسالیها بر روی منابع آب سطحی و زیرزمینی از روش استاندارد سازی شاخص SPI بارش و شاخص SDI دبی سالانه رودخانه ها استفاده گردید، به موجب نتایج این تحقیق در این مناطق سه دوره خشکسالی و دو دوره ترسالی در ۴۵سال اخیر رخ داده است و دوره سوم خشکسالیها ( از سال ۱۳۸۵-۱۳۹۴) بسیار شدید بوده است. نتایج بررسی هیدروگراف دشتها نشان میدهد که بدلیل کاهش بارندگی افت سطح آب زیرزمینی از سال ۱۳۸۱ - ۱۳۸۶در حدود ۱۰متر می باشد و از سال ۱۳۸۶تا ۱۳۸۹سطح آب زیرزمینی در حدود ۶۰متر در دشت کوهدشت -کشماهور کاهش یافته و مقدار آن از سال ۱۳۸۹به بعد در حدود ۵۳متر میباشد. در دشت رومشکان- طرهان نیز سطح آب زیرزمینی در حدود ۸متر کاهش یافته است. به موجب نتایج این تحقیق شاخصهای بارندگی SPI با شاخص SDI دبی سالانه رودخانه مادیان رود و نوسانات سطح آب زیرزمینی در دشت کوهدشت -کشماهور ارتباط معنی داری را نشان میدهد، اما در برخی از سالها بدلیل افزایش بارندگی ارتباط بین این شاخصها معنی داری نبوده و سطح ایستابی آبخوان ها در اثر افزایش بهره برداری و حفر چاه ها کاهش یافته است، بدین ترتیب منابع موجود، نمی تواند تقاضای آب بهره برداران را تامین کند. ضرورت دارد که از طریق سد مخزنی تنگ معشوره و انتقال به این دشتها نیازها تامین شود.

کلیدواژه ها:

بارندگی ، خشکسالی ، آب زیرزمینی ، کوهدشت ، رومشکان