مخالفت های داخلی با برگزاری جشن های ۲۵۰۰ ساله شاهنشاهی؛ چرا و چگونه؟

جشن­های ۲۵۰۰ ساله شاهنشاهی، در مهرماه ۱۳۵۰ش برگزار شد. یکی از اصلی­ترین اهداف محمدرضا شاه از برگزاری این جشن­ها، کسب مشروعیت برای حکومت خود بود؛ اما حکومت پهلوی در تحریک حس ناسیونالیستی مردم جهت شرکت گسترده در این جشن­ها، با وجود تمام تبلیغات خود، تا حدود بسیاری ناکام و عاجز ماند و مردم حضور گسترده­ای در جشن­ها نداشتند. علاوه بر این، گروه­های مختلفی با برگزاری این جشن­ها به مخالفت علنی پرداختند. اینکه مخالفان برگزاری این جشن­ها در داخل کشور شامل چه گروه­هایی بودند و چرا به مخالفت علنی اقدام ورزیدند، مسئله ای است که در این مقاله به آن پرداخته خواهد شد. باید گفت که «روحانیون» و در راس آن‎ها امام خمینیv، «دانشجویان» و در راس آنان دانشجویان دانشگاه تهران، «گروه‎های چریکی» و «عده‎ای از مردم مبارز»، از جمله گروه‎هایی بودند که به صورت علنی با جشن‎ها به مخالفت پرداختند. چهار علت اصلی این مخالفت­ها را می­توان این گونه بیان کرد: علت اول: اسلام­زدایی، از علل اصلی مخالفت روحانیون مذهبی با جشن­ها بود. علت دوم: وجود خفقان سیاسی و نبود آزادی‎های دموکراتیک در نظام شاهنشاهی. این در حالی است که محمدرضا شاه به عنوان راس هرم قدرت در حکومت پهلوی، پیش از برگزاری جشن­ها و نیز در سخنرانی خود به مناسبت افتتاح جشن های ۲۵۰۰ ساله، بارها به رعایت حقوق بشر از سوی کورش هخامنشی اشاره و تاکید کرده بود. علت سوم: خارجی بودن تدارکات این جشن­ها؛ تدارکاتی که در صد بسیار بالایی از آن توسط کشور فرانسه فراهم آمده بود. علت چهارم: وضعیت نامطلوب مردم و جامعه‎ ایران از لحاظ اقتصادی در مقایسه با هزینه‎های بسیار گزاف جشن­ها.

کلیدواژه ها:

جشن های ۲۵۰۰ ساله شاهنشاهی ، روحانیون ، امام خمینی ، دانشجویان ، محمدرضا شاه