توسعه کالبدی سکونتگاه های روستایی با رویکرد توسعه پایدار

روستانشینی شکل ویژه ای از استقرار و معیشت انسان و جلوه بارزی از حیات اقتصادی و اجتماعی است که با نظامی کم و بیش پایدار در طی قرون متمادی دوام یافته است. نقش و جایگاه روستاها در فرایندهای توسعه اقتصادی، اجتماعی و سیاسی در مقیاس محلی، منطقه ای ملی و بین المللی و پیامدهای توسعه نیافتگی مناطق روستایی چون فقر، نابرابری فزاینده، رشدسریع جمعیت، بیکاری و غیره موجب توجه جدی به توسعه روستایی و تقدم آن بر توسعه شهری گردیده است. در سالهای اخیر توجه به برنامه ریزی کالبدی سکونتگاه های روستایی به منظور یافتن مطلوب ترین وضعیت سازگاری بین فضا و جامعه، در دستور کار سازمانها و نهادهای توسعه روستایی قرار گرفته است. بر این اساس تمامی فعالیت های منسجم و منظمی که به منظور ساماندهی و بهسازی محیط کالبدی سکونتگاه های روستایی انجام گرفته، مورد توجه برنامه ریزان واقع شده است. آن ها می کوشند تا بستر مناسبی برای توسعه کالبدی سکونتگاه های روستایی فراهم آورند و می کوشند تا رویکردی مناسب برای توسعه مناطق روستایی، شناسایی فرصتها، چالشها، نقاط قوت و ضعف و امکانات توسعه همه جانبه و پایدار کالبدی در عرصه های روستایی و نیز رویکردهای و سیاستهای توسعه روستایی با تاکید بر توسعه کالبدی در برنامه های خود قرار دهند. این مقاله یک پژوهش کاربردی است. روش مطالعه به صورت توصیفی- تحلیلی است که گردآوری اطلاعات مورد نیاز به شیوه اسنادی انجام شده است. نتیجه به دست آمده از تحقیق بیانگر این است که با توجه به مشکلات ساختاری- کارکردی مناطق روستایی، همچنان توسعه سکونتگاه های روستایی در بخشهای اقتصادی، اجتماعی و محیطی بدون در نظر گرفتن رویکردهای توسعه پایدار بوده چرا که سکونتگاه های روستایی با شدت و ضعف متفاوت با چالشهایی نظیر فقر، نابرابری درآمدی، مهاجرتهای روستایی و تخلیه روستاها ، غفلت از مدیریت کالبدی و فضایی و آسیب پذیری بالای سکونتگاه های روستایی روبه رو هستند و می توان دریافت که ارتباط بین رویکردهای پایدار و توسعه کالبدی بسیار کم رنگ است.

کلیدواژه ها:

development ، settlements ، physical development ، rural development ، sustainable development. ، توسعه ، سکونتگاه ها ، توسعه کالبدی ، توسعه روستایی ، توسعه پایدار