بررسی نقش واسطه ای بحران هویت و انسجام خانواده در تعیین رابطه مشارکت در شبکه های اجتماعی با نگرانی از تصویر بدنی در میان دانش آموزان

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش واسطه ای بحران هویت و انسجام خانواده در تعیین رابطه مشارکت در شبکه های اجتماعی با نگرانی از تصویر بدنی در میان دانش آموزان صورت گرفته است. روش: پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان مدارس دولتی متوسطه اول شهر رشت در سال تحصیلی ۹۹-۹۸ است. شرکت کنندگان با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه های مجازورزی شبکه ای (بلند، ۱۳۹۹)، بحران هویت (احمدی، ۱۳۷۶)، انسجام خانواده (سامانی، ۱۳۸۱) و نگرانی از تصویر بدنی (لیتلتون و همکاران، ۲۰۰۵) استفاده شد. پرسشنامه ها به صورت آنلاین در اختیار دانش آموزان قرار گرفت و تعداد ۶۷۴ نفر به آن پاسخ دادند که در نهایت ۴۹۷ پرسشنامه مورد تحلیل آماری قرار گرفتند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش تحلیل مسیر استفاده شده است. یافته ها: نتایج نشان داد مشارکت در شبکه های اجتماعی بر نگرانی از تصویر بدن (۴۱/۰- =β و ۰۰۱/۰ >P)، انسجام خانواده (۲۵/۰- =β و ۰۰۱/۰ >P) و بحران هویت (۱۶/۰- =β و ۰۰۱/۰ >P) اثر مستقیم دارد. بحران هویت به طور مستقیم و معناداری نگرانی از تصویر بدنی را پیشبینی می کند (۱۳/۰- =β و ۰۰۱/۰ >P). انسجام خانواده به طور مستقیم و معناداری نگرانی از تصویر بدنی را پیشبینی می کند (۱۷/۰- =β و ۰۰۱/۰ >P). همچنین مشارکت در شبکه های اجتماعی با میانجیگری بحران هویت بر نگرانی از تصویر بدنی اثر غیر مستقیم (۰۶/۰=β و ۰۰۱/۰ >P) دارد. اما اثر غیر مستقیم متغیر واسطه ای انسجام خانواده در رابطه مشارکت در شبکه های اجتماعی و نگرانی از تصویر بدنی از نظر آماری معنادار نیست. نتیجه گیری: بنابراین، اصلاح میزان و شیوه استفاده نوجوانان از شبکه های اجتماعی و برگزاری جلسات آموزشی جهت تسهیل گذار از مرحله بلوغ و پیشگیری از بحران هویت دارای اهمیت است تا زمینه کاهش نارضایتی از تصویر بدن و ارتقاء سلامت روانی نوجوانان فراهم گردد.

کلیدواژه ها:

Body image ، family cohesion ، identity crisis ، social network ، انسجام خانواده ، بحران هویت ، تصویر بدنی ، شبکه اجتماعی