جرائم علیه مامورین دولت در فقه و حقوق ایران و افغانستان

با توجه به چند بعدی بودن فرایند عوامل وقوع جرم، به خصوص جرائم علیه مامورین دولتی به لحاظ این که جرائمی خاص از جهت شرایطی که بزه دیده این جرم دارد، قابل تحلیل وبررسی است. در این پژوهش جرائم علیه مامورین دولتی از منظر فقه و حقوق ایران و افغانستان بررسی و عناصر مادی، معنوی و قانونی آنها مورد تحلیل قرار گرفته است. جرائم علیه مامورین دولتی در یک تعریف کلی عبارت است از: «هرگونه گفتار، رفتار و اعمالی که مانع تطبیق عدالت گردد» و در قالب های توهین، فحاشی، افترا، به­کار رفتن زور، تهدید و ارعاب، تمرد و عمل انتقام جویانه و ضرب و جرح عینیت پیدا می کند. عامل اصلی وقوع این جرم در تعامل اجتماعی، قانون گریزی است که خود دارای عوامل مختلف فردی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی است. عوامل فردی، روانی، اجتماعی و محیطی مهم ترین عواملی هستند که ریشه تمام آ ن ها هوای نفس بوده و در قدم نخست قانون گریزی و سپس، وقوع خشونت و جرائم علیه مامورین دولتی را به دنبال دارد. از این­رو، رفع بخشی از مشکلات مرتبط با عوامل مذکور تا حد زیادی می تواند وقوع تعدی علیه مامورین دولتی را کاهش دهد. رسیدگی به مصداق های جرائم علیه مامورین دولت که در آن، مرتکب و مجنی علیه نظامی بوده و موضوع جرم در ارتباط با خدمت نظامی است، در صلاحیت محاکم نظامی قرار می گیرد؛ اما رسیدگی به سایر مصادیق جرائم مذکور در صلاحیت محاکم عمومی است.

کلیدواژه ها:

دولت ، ماموران دولتی ، مسئولیت ، تعامل ، توهین و تمرد ، ضرب و جرح