تعیین مناسب ترین راهکارهای مدیریتی تعادل بخشی آبخوان دشت ابهر با استفاده از مدل تحلیلی SWOT
محل انتشار: پژوهشنامه مدیریت حوزه آبخیز، دوره: 13، شماره: 25
سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 193
فایل این مقاله در 9 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
این مقاله در بخشهای موضوعی زیر دسته بندی شده است:
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JWMR-13-25_017
تاریخ نمایه سازی: 31 تیر 1401
چکیده مقاله:
چکیده مبسوط
مقدمه و هدف: کمبود ریزشهای جوی، رشد بیتدبیرانه کاشت محصولات کشاورزی، برداشت بی رویه از منابع آب زیرزمینی و عدم برنامه مناسب جهت کاهش اثرات نامطلوب ناشی از بحران آب، موجب افت شدید آبخوان های کشور گردیده است. این پژوهش با هدف مدیریت راهبردی منابع آب جهت تعیین مناسبترین راهکارهای مدیریتی تعادل بخشی آبخوان انجام شده است.
مواد و روش ها: تعیین مناسبترین راهکارهای مدیریتی تعادل بخشی آبخوان دشت ابهر با استفاده از روش تدوین راهبرد SWOT صورت پذیرفته است. مهمترین عوامل داخلی و خارجی(نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید) موثر بر منابع آب بر اساس آمار و اطلاعات جمعآوری شده، شناسایی و پس از تکمیل پرسشنامه و نظرسنجی، با استفاده از تصمیم گیری گروهی، بهترین استراتژی و راهکارهای مدیریتی قابل اجرا تبیین گردید.
یافته ها: نتایج این بررسی، بیانگر غلبه ضعفها بر قوتها و همچنین تهدیدها بر فرصتها است. به عبارتی، از دیدگاه خبرگان حاضر در جلسه طوفان فکر، شرایط دشت ابهر در ربع محدودیتها- تهدیدها (WT) با راهبرد تدافعی قرار گرفته است که بیانگر بحرانی بودن شرایط آبخوان دشت ابهر، از نظر وضعیت منابع آبی موجود میباشد. لذا با توجه به شرایط بحرانی کنونی دشت ابهر و اهمیت مدیریت بهینه و جلوگیری از برداشت بی رویه از منابع آب زیرزمینی و مد نظر قرار دادن مهمترین ضعفها و تهدیدهای اصلی در این دشت و نتایج حاصل از مدل تحلیلی SWOT، مناسبترین راهکارهای رسیدن به هدف تعادل بخشی سفره آب زیرزمینی دشت ابهر شامل تمرکز بر روی یکپارچه سازی اراضی و جلوگیری از خرد شدن آنها از طریق سیستم های یکپارچه آبیاری تحت فشار، تغییر نوع کشت، شیوه آبیاری، بهره مندی از شرایط اقلیمی مناسب جهت کشت گونه های کم آبخواه، موقعیت جغرافیایی مناسب در راستای توسعه صنایع کم آبخواه و تجهیز چاه های آب به کنتور هوشمند جهت کنترل و مدیریت مصرف و از طرف دیگر اجرای اقدامات آبخیزداری و تغذیه مصنوعی جهت جلوگیری از بروز سیل و هدررفت منابع آبی و استحصال رواناب سطحی جهت کنترل، مدیریت و استفاده بهینه از منابع آب سطحی و کاهش برداشت از سفره های آب زیرزمینی تعیین گردید.
نتیجه گیری: با استفاده از ظرفیت فرصتها و قوتهای پیشرو، راهبرد آبخوان دشت ابهر را می توان به راهبرد ST و همچنین WO ارتقاء داد و روند کاهشی حجم آبخوان دشت ابهر کنترل گردد.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
فاطمه عینلو
Watershed Management Engineering, Department of Rangeland and Watershed Management, Faculty of Natural Resources and Desert Studies, Yazd University, Iran
محمدرضا اختصاصی
Department of Rangeland and Watershed Management, Faculty of Natural Resources and Desert Studies, Yazd University, Iran
مهدی قربانی
Department of Rangeland and Watershed Management, Faculty of Natural Resources and Desert Studies, Yazd University, Iran
پرویز عبدی نژاد
Agriculture and Natural Resources Research and Education Center of Zanjan, Zanjan, Iran
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :