مطالعه اثر عصاره های متانولی سیر و دارچین و دود مایع حاصل از ضایعات توتون، بر مهار قارچ بیمارگر پژمردگی فوزاریومی توتون(Fusarium oxysporum f.sp. nicotianae)

قارچ بیمارگرعامل پژمردگی فوزاریومی توتون از عوامل مهم بیماری زای گیاهی می­باشد که در تمام نقاط دنیا پراکنده بوده و می­تواند موجب خسارت محصول در کشور­های تولید کننده توتون گردد. مدیریت این عامل بیماری زا با استفاده از سموم شیمیایی، استفاده ارقام مقاوم، کنترل بیولوژیک و همچنین استفاده از عصاره های گیاهی انجام می شود. به دلیل هزینه بالای مبارزه شیمیایی و آلودگی­های زیست محیطی ناشی از آن، عصاره های گیاهی برای مدیریت این عامل بیماری ارجحیت دارند. این تحقیق با هدف بررسی اثر بازدارندگی عصاره های متانولیسیر و دارچین و دودمایع حاصل از ضایعات توتونبر رشد قارچ بیمارگرپژمردگی فوزاریومی توتون در آزمایشگاه و انتخاب غلظت مناسب در مرکز تحقیقات و آموزش تیرتاش در سال ۱۳۹۷ انجام شد. عصاره­گیری از گیاهان سیر و دارچین با استفاده از حلال متانول انجام شد و همچنین از دود مایع حاصل از پیرولیز ضایعات توتون استفاده شد. ضایعات توتون در کوره در شرایط بدون اکسیژن پیرولیز شدند و دود حاصل با استفاده از آب سرد، خنک شده و تبدیل به دود مایع گردید. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با دو تیمار و سه تکرار انجام شد. تیمار اول عصاره گیاهی شامل سه گونه گیاهی (سیر، توتون و دارچین) و عامل دوم غلظت در شش سطح (۰، ۲۵۰، ۵۰۰، ۱۰۰۰، ۲۰۰۰ و ۴۰۰۰ پی­پی­ام) در نظر گرفته شد. بررسی بازدارندگی عصاره های گیاهی با استفاده از روش اختلاط با محیط کشت انجام شد. نتایج نشان داد که عصاره گیاهان سیر و دارچین و دود مایع (توتون) اثر بازدارندگی خوبی بر رشد قارچ مورد بررسی در این مطالعه داشتند. با افزایش غلظت عصاره های گیاهی، اثر بازدارندگی روی رشد میسیلیومی قارچ بیمارگر پژمردگی فوزاریومی توتونافزایش یافت. حداقل غلظت بازدارندگی دود مایع حاصل از ضایعات توتون و عصاره متانولی سیر و دارچین بر قارچ عامل بیماری به ترتیب ۲۰۰۰، ۴۰۰۰ و ۴۰۰۰ پی­پی­ام بود. دود مایع ضایعات توتون در غلظت­های بیشتر از ۲۰۰۰ پی­پی­ام دارای اثر قارچ­کشی و عصاره متانولی سیر و دارچین در غلظت­های بیشتر از ۴۰۰۰ پی­پی­ام دارای اثر قارچ­ایستایی بودند. 

کلیدواژه ها:

پژمردگی فوزاریومی توتون ، زیست سنجی ، عصاره گیاهی ، Fusarium oxysporum f.sp. nicotianae