اثر سطوح مختلف سیلاژ سورگوم اسپید فید بر عملکرد تولیدی، ترکیب شیر و اسیدهای چرب شیر در گاو های شیرده

چکیده مبسوط مقدمه و هدف: یکی از اقلام مهم در جیره گاوهای شیری، ذرت سیلویی است اما محدودیت آب، توسعه کشت آن را با چالش مواجه ساخته است. طی سال­ های اخیر، گیاهان مشابهی مانند سورگوم معرفی شده است که ضمن نیاز آبی کمتر، در خاکهای نسبتا شور نیز عملکرد تولید مناسبی دارد. این پژوهش به­ منظور بررسی اثر جایگزینی سطوح مختلف سیلاژ ذرت با سیلاژ سورگوم در جیره غذایی گاو شیرده اجرا شد. مواد و روش ها: سورگوم رقم اسپید فید و ذرت علوفه­ ای هر یک به وسعت دو هکتار کشت گردید و به­ طور جداگانه سیلو شد. چهار جیره غذایی (تیمار) با نسبت ثابت ۲۴ درصد سیلاژ (در ماده خشک) تنظیم شد که در آن­ها سیلاژ سورگوم با نسبت­ های صفر، ۳۳، ۶۶ و ۱۰۰درصد جایگزین سیلاژ ذرت گردید. تعداد ۳۲ راس گاو شیرده با میانگین روزهای شیردهی ۴۴ روز بر حسب تولید شیر به دو گروه (بلوک) با میانگین تولید شیر ۳۴/۱۱ و ۲۸/۲۰ کیلوگرم تقسیم شدند و گاوهای هر بلوک نیز بین ۴ جیره آزمایشی توزیع شدند. مواد مغذی هر یک از چهار جیره غذایی متناسب با نیاز مواد مغذی گاوها در هر بلوک تصحیح شد. یافته ها: جیره­های غذایی اثر معنی­داری بر مقدار مصرف روزانه ماده خشک نداشت اما در هر تیمار، گاوهایی که در بلوک با تولید شیر بالاتر قرار داشتند ماده خشک بیشتری مصرف کردند  (۰/۰۵p<) میانگین روزانه تولید شیر خام و شیر تصحیح شده (بر اساس ۳/۵ درصد چربی) تحت­تاثیر جیره غذایی قرار نگرفت اما تفاوت بین بلوک­ها در طول آزمایش ادامه داشت. از نظر بازده خوراک (کیلوگرم شیر تصحیح شده تولیدی به ازای هر کیلوگرم ماده خشک مصرفی) در تولید شیر تفاوت معنی­داری بین گروه­های دریافت کننده جیره­های آزمایشی مشاهده نشد. غلظت چربی، پروتئین، لاکتوز، کل ماده جامد، ماده جامد بدون چربی و نیتروژن اوره­ای شیر تحت تاثیر جیره غذایی قرار نگرفت اما با مصرف سیلاژ سورگوم نسبت کل اسیدهای چرب اشباع در شیر کاهش نشان داد (۰/۰۵p<). نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان داد که از سیلاژ سورگوم رقم اسپید فید می­توان به­جای سیلاژ ذرت در جیره غذایی گاو شیرده، با تولید شیر تا حدود ۳۵ کیلوگرم، استفاده نمود اما از آنجایی که سیلاژ سورگوم نسبت به سیلاژ ذرت محتوی نشاسته کم  و انرژی زایی کمتری دارد، لازم است  کسری نشاسته و انرژی جیره جبران شود.

کلیدواژه ها:

Lactating cow ، Performance ، Sorghum silage ، Speed feed ، اسپید فید ، سیلاژ سورگوم ، عملکرد ، گاو شیرده