شناسایی برخی مکان های ژنی کنترل کننده مقاومت به ورس در گندم دوروم (Triticum turgidum L. var. Durum) با استفاده از نشانگر ریزماهواره

بررسی حاضر با هدف مکان یابی ژن های کنترل کننده ورس در گندم دوروم(Triticum turgidum L var. Durum) با استفاده از یک جامعه دابلد هاپلویید صورت پذیرفت. این جامعه شامل ۱۵۵ لاین بود که از تلاقی رقم کوفا و لاین Kyle*۲/Biodur حاصل شده بود. رقم کوفا در مقایسه با والد دیگر از مقاومت بالاتری نسبت به ورس برخوردار است. اطلاعات فنوتیپی از ارزیابی مقاومت به ورس لاین های دابلد هاپلویید و والدین طی دو سال زراعی ۲۰۰۱ و ۲۰۰۲ میلادی در دو منطقه رجینا و ایندین هد در ایالت ساسکاچوان کانادا حاصل شد و تفاوت معنی داری بین لاین های حاصل از تلاقی از لحاظ این ویژگی مشاهده گردید. چند شکلی والدین با استفاده از ۵۱۷ نشانگر ریزماهواره بررسی و نشانگرهای چندشکل در والدین برای غربال کلیه لاین های جامعه استفاده شدند. نقشه پیوستگی ۵۳ نشانگر چندشکل، ۱۴ گروه پیوسته و ۱۱ نشانگر ناپیوسته را تشکیل دادند که حدود ۹۷۱ سانتی مورگان از ژنوم گندم دوروم را پوشش داد. رابطه بین داده های ژنوتیپی و فنوتیپی بر اساس روش های تجزیه تک نشانگر، مکان یابی فاصله ای ساده و مکان یابی فاصله ای مرکب و با استفاده از میانگین های حاصل از روش حداقل مربعات بررسی شد. نتایج بیانگر سه QTL مرتبط با مقاومت به ورس در این جامعه بود. تاثیر QTL اول که روی کروموزم ۴BL قرار دارد در هر چهار محیط معنی دار (۰۰۰۱/۰P<) بود و به طور میانگین ۲۰ درصد از تغییرات فنوتیپی صفت را تبیین کرد. تاثیر دو مکان ژنی دیگر که روی کروموزم ۲AL قرار داشتند، وابسته به محیط بود و حداقل در یکی از چهار محیط رابطه معنی داری با تغییرات این صفت نشان داد و بین ۴ تا ۸ درصد از تغییرات این صفت را توضیح داد.

کلیدواژه ها:

Doubled haploid line ، Durum wheat ، Environment ، Lodging ، QTL and Microsatellite markers. ، گندم دوروم ، لاین دابلد هاپلویید ، محیط ، نشانگر ریزماهواره ، ورس و QTL.