اثر رژیم های آبیاری و سطوح نیتروژن بر عملکرد دانه و کیفیت دانه دو رقم کلزا

به منظور بررسی اثر تنش آب ومقادیر مختلف نیتروژن بر کیفیت دانه، عملکرد روغن دانه و عملکرد دانه در کلزا، آزمایش های مزرعه ای به صورت فاکتوریل اسپلیت پلات در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در دو سال زراعی ۸۵-۱۳۸۴ و ۸۶-۱۳۸۵ در موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج انجام شد. در این بررسی، دو رقم به نام های زرفام و مدنا در سه رژیم آبیاری (آبیاری پس از ۴۰، ۶۰و ۸۰ درصد تخلیه رطوبتی خاک) و چهار مقدار کود نیتروژن (صفر، ۷۵، ۱۵۰ و ۲۲۵ کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار) مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج حاصل نشان داد که افزایش مقدار مصرف نیتروژن از صفر به ۲۲۵ کیلوگرم در هکتار وافزایش مقدار رطوبت خاک، سبب افزایش عملکرد دانه و عملکرد روغن دانه شد. افزایش عملکرد دانه در هر دو شرایط، عمدتا به دلیل افزایش تعداد خورجین در بوته و تعداد دانه در هر خورجین بود. میزان روغن دانه در شرایط تنش آبی کاهش پیدا کرد، در حالی که میزان پروتئین دانه افزایش یافت. افزایش نیتروژن مصرفی نیز سبب کاهش میزان روغن و افزایش میزان پروتئین دانه گردید. نتایج نشان داد که هر دو در شرایط آبیاری معمول و تنش رطوبتی استفاده از مقادیر بالای نیتروژن مصرفی جهت تولید عملکرد دانه و عملکرد روغن دانه می تواند مناسب باشد. در مقایسه دو رقم نیز مشخص شد که رقم زرفام، توانایی جذب و انتقال نیتروژن بهتری در شرایط آبیاری معمول، تنش شدید رطوبتی و شرایط نیتروژن زیاد و عدم مصرف نیتروژن را نیز دارد و به همین دلیل عملکرد دانه بیشتری تولید کرد.

کلیدواژه ها:

Rapeseed ، Water stress ، Nitrogen ، Seed oil yield ، Oil content ، Protein content ، کلزا ، تنش آب ، کود نیتروژن ، عملکرد دانه ، عملکرد روغن دانه ، درصد روغن ، درصد پروتئین.