تاثیر مراحل آبیاری و کاربرد نیتروژن بر عملکرد و برخی خصوصیات مرفولوژیکی هیبرید گلشید آفتابگردان

به منظور بررسی تاثیر زمان آبیاری و سطوح مختلف نیتروژن بر عملکرد و کیفیت محصول هیبرید گلشید آفتابگردان، در سال ۱۳۸۱ آزمایشی به صورت کرت های یکبار خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی، مرکز تحقیقات کشاورزی استان زنجان به اجرا درآمد. تیمارهای آبیاری شامل آبیاری در مرحله گلدهی + پر شدن دانه (I۱) و آبیاری در مرحله غنچه دهی + گلدهی (I۲) ، آبیاری در مرحله غنچه دهی + گلدهی + پرشدن دانه (I۳) و آبیاری کامل هر هشت روز (I۴) در کرت های اصلی و سطوح نیتروژن مصرفی شامل ۰، ۹۰، ۱۸۰ کیلوگرم نیتروژن در هکتار در کرت های فرعی قرار داده شدند. در پایان آزمایش قطر طبق، قطر ساقه، ارتفاع گیاه، تعداد دانه در طبق، وزن هزار دانه، درصد پوکی دانه، میزان بیوماس، عملکرد دانه اندازه گیری گردید. برای همه صفات اندازه گیری شده تفاوت معنی داری بین تیمارهای آبیاری وجود داشت. بیشترین عملکرد دانه به مقدار ۴۶۴۵ کیلوگرم در هکتار در تیمار آبیاری کامل با سطح نیتروژن ۱۸۰ کیلوگرم در هکتار به دست آمد. کم آبیاری و کاهش کود مصرفی به طور معنی داری موجب کاهش عملکرد دانه و اجزای عملکرد گردید. کمبود آب در مرحله رشد رویشی و مرحله پر شدن دانه سبب کاهش ۵۸-۵۲ درصد در عملکرد گردید. افزایش نیتروژن تاثیر معنی داری در افزایش عملکرد دانه و ماده خشک کل نشان داد. کم آبیاری بیشترین تاثیر خود را در بین اجزای عملکرد دانه بر وزن هزار دانه داشت. وزن هزار دانه در آبیاری در هر مرحله پر شدن دانه متاثر گردید در صورتی که زیادی مصرف نیتروژن تاثیری بر آن نداشت. تنش خشکی در مرحله زایشی و رویشی سبب افزایش ۲۰ درصد پوکی دانه شد ولی افزایش نیتروژن مصرفی درصد پوکی را کاهش داد. کم آبیاری تاثیر معنی داری بر تعداد دانه در طبق نداشت ولی عدم مصرف نیتروژن باعث بیشترین کاهش در این صفت گردید.

کلیدواژه ها:

Sunflower ، Irrigation ، Nitrogen fertilizer ، Grain yield ، Unfilled kernel ، Vegetative stage ، Reproductive stage ، تنش خشکی ، نیتروژن ، آفتابگردان ، عملکرد دانه ، هیبرید گلشید.