تحلیل مفهومی «قرب» حقیقی و مجازی در قرآن کریم با تاکید بر دیدگاه مفسران

سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 205

فایل این مقاله در 23 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_QUIHCS-4-4_005

تاریخ نمایه سازی: 16 تیر 1401

چکیده مقاله:

تقرب انسان به پروردگار، به عنوان قرار نهایی و نقطه کمالی او محسوب گشته و دغدغه بندگان باورمند بودهاست. اگر چه به تصریح قرآن، برخی در انتخاب اله و شیوه تقرب به او دچار خطا گشتهاند، اما اصالت مسئله قرب، همواره برقرار است.آنچه مدنظر پژوهش حاضر می باشد،بررسی حقیقت یا مجاز بودن قرب، در آرای مفسران قرآنی و به روش توصیفی- تحلیلی است. قرب با معانی مادی و اعتباری در قرآن کاربرد یافته است.در حالی که دسته قلیل دوم، با نگاه حقیقت انگارانه، مساله قرب را تبیین نموده اند. از مبانی حقیقت انگاران در اثبات دیدگاه خود، ماوراءالطبیعه سازی مفاهیم با کاربردهای مادی در قرآن است که در مورد قرب نیز به وقوع پیوسته است.آنان معتقدند در تفصیل فاصله بین دو پدیده که یک طرف یا دو طرف آن زمان مند و مکان مند نباشد، کاربرد معنای مادی و فیزیکی قرب به عنوان پوسته مفهوم و اصل رابطه همبستگی میان انسان و خداوند، به عنوان هسته آن می باشد. هرگاه در قرآن، معنای موسعی از استعاره یا مجاز درنظر گرفته شود که در مقابل حقیقت گویی باشد، می توان گفت که قرآن مفهوم سازی تازه ای از این واژگان ارائه داده است. بنابراین، حقیقت انگاری مفهوم قرب، هیچ تقابلی با اصل تنزیه خداوند نداشته و می توان برای آن وجودی مستقل قائل گردید

نویسندگان

فاطمه قربانی لاکتراشانی

دانشجوی دکتری الهیات دانشگاه مازندران

زینب السادات حسینی

عضو هیئت علمی دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه مازندران بابلسر

احدفرامرز قراملکی

استاد گروه فلسفه دانشگاه تهران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریم،۱۴۱۵ه.ق، ترجمه محمد مهدی فولادوند، تهران، ناشردار القرآن الکریم ...
  • ازدی، عبدالله بن محمد،۱۳۸۷ش، کتاب الماء،تحقیق محمدمهدی،تهران: موسسه مطالعات تاریخ ...
  • ازهری هروی، ابو منصور محمد بن احمد،۲۰۰۱م، تهذیب اللغه، محقق: ...
  • اندلسی، ابوحیان محمد بن یوسف،۱۴۲۰ق، البحر المحیط فی التفسیر، بیروت: ...
  • ابن اثیر،ضیاء الدین نصربن عبدالله،۱۴۱۶ق، المثل السائر فی ادب الکاتب ...
  • ابن جوزی،ابوالفرج عبدالرحمن بن علی،۱۴۲۲ق،زاد المسیر فی علم التفسیر،بیروت: دارالکتاب ...
  • ابن درید، محمد بن حسن، بی­تا، جمهره اللغه،بیروت، دارالعلم للملایین ...
  • ابن سیده المرسی، ابی الحسن علی بن اسمائیل، بی­تا، المحکم ...
  • ابن عباد،اسماعیل بن عباد صاحب،۱۴۱۴ ق، المحیط فی اللغه، محقق ...
  • ابن عباس،بی­تا،تنویر المقباس من تفسیر ابن عباس،تصحیح مجد الدین ابوطاهر ...
  • ابن­عجیبه، احمد بن محمد،۱۴۱۹ق، البحر المدید فی تفسیر القرآن المجید ...
  • ابن عربی، ابو عبدالله محیی الدین محمد،۱۴۲۲ق، تفسیر ابن عربی، ...
  • ابن عطیه اندلسی، عبدالحق غالب،۱۴۲۲ق، المحرر الوجیز فی تفسیر الکتاب ...
  • ابن­فارس، احمد بن فارس،۱۴۰۴ق، معجم مقاییس اللغه، مصحح:عبد السلام محمد ...
  • ابن منظور، محمدبن مکرم ،۱۴۱۴ ق، لسانالعرب، بیروت، دار صادر، ...
  • آلوسی، سید محمود،۱۴۱۵ق، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم، بیروت: ...
  • بغوی، حسین بن مسعود، ۱۴۲۰ق، معالم التنزیل فی تفسیر القرآن ...
  • بلاغی نجفی، محمد جواد،۱۴۲۰ق، آلا الرحمن فی تفسیر القرآن، ج۱، ...
  • بیضاوی، عبدالله بن عمر،۱۴۱۸ق، انوار التنزیل و اسرار التاویل، بیروت: ...
  • ثعالبی، عبدالرحمن،۱۴۱۸ق، الجواهر الحسان فی تفسیر القرآن، عبدالرحمن ثعالبی، بیروت، ...
  • ثعلبی نیشابوری، ابواسحاق احمد بن ابراهیم،۱۴۲۲ق،الکشف و البیان عن تفسیر ...
  • ثقفی تهرانی، محمد،۱۳۹۸ق، تفسیر روان جاوید ،تهران: انتشارات برهان ...
  • جرجانی،عبدالقاهر،۱۹۵۴م،اسرار البلاغه، استانبول، بی نا ...
  • جوادی آملی، عبد الله،۱۳۷۹-۱۳۹۸ش، تفسیر تسنیم، قم: مرکز نشر اسراء ...
  • جوهری، اسمائیل بن حماد،۱۴۰۷ق، الصحاح تاج اللغه و صحاح العربیه، ...
  • حسن، عباس،۱۳۹۱ش، النحو الوافی، قم، نشر پارسا ...
  • حسن زاده آملی، حسن، ۱۳۸۹ش، نصوص الحکم بر فصوص الحکم، ...
  • حسینی زبیدی، محمد بن محمد بن عبد الرزاق، بی­تا، تاج ...
  • حسینی شیرازی، سیدمحمد، ۱۴۲۳ق، تبیین القرآن، بیروت دارالعلوم ...
  • حسینی همدانی، سید محمد حسین،۱۴۰۴ق، انوار درخشان، تهران: کتابفروشی لطفی ...
  • راغب اصفهانی، حسین بن محمد،۱۴۱۲ق، المفردات فی غریب القرآن، دمشق- ...
  • رازی، ابوعبدالله محمد بن عمر فخر الدین، ۱۴۲۰ق، مفاتیح الغیب، ...
  • زحیلی، وهبه بن مصطفی، ۱۴۱۸ق، التفسیر المنیر فی العقیده و ...
  • زمخشری، محمود بن عمر،۱۴۰۷ق، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، بیروت: ...
  • سامرائی،فاضل صالح،۱۴۲۸ق، معانی الابنیه فی العربیه، اردن، دار عمار ...
  • سبزواری نجفی، محمد بن حبیب الله،۱۴۱۹ق، ارشاد الاذهان، بیروت: دارالتعارف ...
  • سمرقندی، نصربن محمد بن احمد، بی­تا، بحرالعلوم، بی­جا، بی­نا ...
  • سکاکی،ابویعقوب،۱۳۱۸ق، مفتاح العلوم، مصر، بی­نا ...
  • شبر، سید عبدالله، ۱۴۱۲ق، تفسیر القرآن الکریم، بیروت: دارالبلاغه للطباعه ...
  • صافی، محمودبن عبدالرحیم،۱۴۱۸ ق، الجدول فی اعراب القرآن، بیروت، دارالرشید ...
  • طباطبایی، سید محمدحسین،۱۳۷۴ش، ترجمه تفسیرالمیزان، قم، انتشارات جامعه مدرسین ...
  • طبرسی، فضل بن حسن، ۱۳۷۲ش، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ...
  • طبرسی، فضل بن حسن ، ۱۳۷۷ش، ترجمه تفسیر جوامع الجامع، ...
  • طبری،محمدبن جریر ،۱۴۱۲ق، جامع البیان فی تفسیر القرآن، بیروت: دارالمعرفه ...
  • طوسی، محمد بن حسن، بی تا، التبیان فی تفسیر القرآن، ...
  • طیب، سیدعبد الحسین ،۱۳۷۸ش، اطیب البیان فی تفسیر القرآن، تهران: ...
  • عبدالباقی، محمدفواد،۱۳۶۴ش،معجم المفهرس لالفاظ القرآن الکریم، تهران، نشر اسماعیلیان ...
  • فراهیدی، خلیل بن احمد، ۱۴۱۰ق ، العین، قم، انتشارات هجرت ...
  • فضل­الله، سید محمد حسین، ۱۴۱۹ق، تفسیر من وحی القرآن، بیروت: ...
  • فیروز آبادی،مجدالدین محمد بن یعقوب،بی تا، بصائر ذوی التمیز فی ...
  • فیض کاشانی، ملامحسن،۱۴۱۸ق، الاصفی فی تفسیر القرآن، قم: مرکز انتشارات ...
  • قاسمی، محمد جمال الدین،۱۴۱۸ق، محاسن التاویل، تحقیق: محمد باسل عیون ...
  • قراملکی، احد فرامرز، رحمانی، منصور، عارف،احمد(۲۰۱۸م)، مقاله «سفر در تصوف، ...
  • قرطبی، محمد بن احمد، ۱۳۶۴ ش، الجامع لاحکام القرآن، تهران، ...
  • قزوینی، جلال الدین محمد، ۱۹۳۲م، التلخیص فی علوم البلاغه، مصر، ...
  • قشیری، عبدالکریم بن هوازن، ۱۳۸۱ش، لطایف الاشارات، تحقیق: ابراهیم بسیونی، ...
  • قمی، میرزا ابوالقاسم، بی­تا، قوانین الاصول، مکتبه العلمیه الاسلامیه، تهران ...
  • قمی، علی بن ابراهیم،۱۳۶۸ش، تفسیر قمی، قم: دارالکتب ...
  • قوام شیرازی، صدرالدین محمد بن ابراهیم،۱۳۶۶ش،تفسیر القرآن الکریم،قم: نشر بیدار ...
  • کاشانی، ملا فتح الله،۱۳۳۶ش، تفسیر منهج الصادقین فی الزام المخالفین، ...
  • کاشانی، نورالدین محمدبن مرتضی،۱۴۱۰ق، تفسیر المعین، قم، کتابخانه آیت الله ...
  • گنابادی، سلطان محمد،۱۴۰۸ ق،تفسیر بیان السعاده فی مقامات العباده، بیروت ...
  • مصباح یزدی، محمدتقی،۱۳۹۰ش،خودشناسی برای خودسازی،قم، نشر موسسه آموزشی و پژوهشی ...
  • مصطفوی، حسن،۱۳۶۰ش، التحقیق فی کلمات القرآن، تهران: بنگاه ترجمه و ...
  • مصطفوی، حسن،۱۳۸۰ش،تفسیر روشن، تهران، نشر کتابمطهری، مرتضی، ۱۳۷۷ش،ولاءها و لایت ...
  • مغنیه، محمد جواد،۱۴۲۴ق، تفسیر الکشاف، تهران: دارالکتب الاسلامیه ...
  • مکارم شیرازی ،ناصر، ۱۳۷۴ ش،تفسیر نمونه، قم، دار الکتب الاسلامیه ...
  • ملاحویش آل غازی، عبدالقادر،۱۳۸۲ق، بیان المعانی، دمشق: مطبعه الترقی ...
  • هاشمی، احمد، ۱۳۸۵ش، جواهرالبلاغه، ترجمه حسن عرفان، قم، نشر بلاغت ...
  • نمایش کامل مراجع