بررسی کارایی همزیستی قارچ های مایکوریزا با گیاه ذرت تحت شرایط تنش کم آبی و سطوح مختلف فسفر

امروزه کاربرد قارچ­های میکوریزی به منظور بهبود شرایط تغذیه­ای گیاه و افزایش مقاومت آن در برابر تنش­های محیطی از جمله کمبود آب قابل دسترس به طور گسترده­ای در کشورهای در حال توسعه مورد توجه قرار گرفته است. این قارچ­ها با مهیا نمودن شرایط لازم برای جذب بیشتر عناصر معدنی )به ویژه عناصر با تحرک اندک در خاک( و آب توسط گیاهان نقش موثری در پایداری اکوسیستم­های مختلف بر عهده دارند. در این تحقیق اثرات قارچ­های میکوریزی و سطوح مختلف کود شیمیایی فسفره بر عملکرد و جذب عناصر غذایی در سطوح مختلف آبیاری بر روی گیاه ذرت انجام گرفت. این آزمایش در طی دو سال زراعی بصورت طرح اسپلیت فاکتوریل، در قالب طرح بلوک­های کاملا تصادفی و با چهار تکرار انجام شد. سطوح مختلف آبیاری در سه سطح(A۱, A۲, A۳) بر اساس سطح تبخیر از تشتک کلاس آ به ترتیب ۶۰ ، ۱۲۰و ۱۸۰ میلی­متر تبخیر در کرت­های اصلی و مقادیر مختلف فسفر در سه سطح (P۱, P۲, P۳) به ترتیب صفر، ۶۰ و ۱۲۰ کیلوگرم در هکتار فسفر بر مبنی P۲O۵ و همچنین قارچ میکوریز در دو سطح عدم استفاده و استفاده ( اضافه کردن شش گرم مایه تلقیح قارچ زیر هر بذر) در کرت­های فرعی قرار گرفتند. نتایج این آزمایش نشان داد که اثرات تلقیح قارچ­های میکوریزی از نظر آماری بر روی صفات مورد بررسی مثبت و معنی­دار گردید. از میان اثر متقابل سه­گانه آبیاری / فسفر / قارچ­های میکوریزی، بالاترین عملکرد دانه (kg/h ۵۰۴۵) و وزن هزار دانه (P<۰.۰۵) و همچنین غلظت فسفر (P<۰.۰۱) در تیمار با آبیاری مناسب، سطح دوم کود شیمیایی فسفره و مایه تلقیح میکوریزی (A۱P۲G۲) مشاهده گردید. با ایجاد تنش، بالاترین عملکرد دانه، وزن هزاردانه، علوفه تر و غلظت فسفر در تیمار با تنش متوسط آبی و استفاده از سطح دوم کود شیمیایی فسفره (kg/ha۶۰) و استفاده از مایه تلقیح قارچ میکوریزی (A۲P۲G۲) به دست آمد. همچنین بالاترین طول گیاه (cm ۸۷/۲۴۲) نیز نسبت به تمامی تیمارهای اعمال شده در همین تیمار به دست آمد.  نتایج نشان داد که در سطح متوسط تنش آبی و استفاده از مقدار مناسب کود شیمیایی فسفره و در تلقیح با قارچ میکوریز عملکرد افزایش یافت و با بالا رفتن شدت تنش کم آبی، عملکرد کم شد.