اثر سامانه آبیاری قطره ای نواری بر عملکرد کمی و کیفی چغندرقند

محدودیت منابع آب، پتانسیل تبخیر بالا، کشت بسیاری از محصولات کشاورزی را که دارای دورهء رشد طولانی و نیاز آبی بالا می باشند را با محدودیت جدی مواجه ساخته است. چغندرقند از محصولات استراتژیک کشور بوده که تولید آن در بخش کشاورزی و همین­طور صنایع جانبی بسیار حائز اهمیت است و در اکثر استان­های کشور کشت می­گردد. در کشت فاریاب، اکثر اراضی تحت کشت چغندرقند با روش نشتی آبیاری می­شوند. تامین نیاز آبی چغندرقند با استفاده از سیستم آبیاری قطره­ای تیپ موضوعی است که به ­دلیل طولانی بودن دوره رشد این گیاه و نیاز آبی نسبتا زیاد آن درخور اهمیت فراوان است. از طرفی هزینه بالای اولیه برای راه اندازی سیستم آبیاری قطره­ای از موانع مهم توسعه این روش آبیاری در مزارع چغندرقند می باشد. در سال­های اخیر تحقیقات نسبتا" زیای به منظور بررسی کارآیی سیستم آبیاری قطره­ای تیپ برعملکرد کمی و کیفی چغندقند، کارآیی مصرف آب، مدیریت برنامه­ریزی آبیاری و تعیین مناسب­ترین آرایش کاشت، به منظور کاهش هزینه مصرف نوارهای آبده تیپ، صورت گرفته است. مهمترین نتایج حاصله نشان داده که استفاده از سیستم آبیاری قطره­ای تیپ با تامین کامل نیاز آبی گیاه، در مقایسه با آبیاری نشتی باعث کاهش ۳۷ تا ۶۰ درصد در مصرف آب و افزایش۷۰ درصد کارآیی مصرف آب می­شود. سیستم آبیاری قطره­ای تیپ تاثیر معنی­داری بر افزایش عملکرد کمی و کیفی محصول چغندرقند ندارد، ولی کارآیی مصرف آب را بطور معنی­داری افزایش می دهد. صرفه جویی در مصرف آب با استفاده از سیستم آبیاری قطره­ای تیپ در کشت پائیزه حدود دو برابرکشت بهاره است. مرحله غده رفتن چغندرقند از مراحل حساس به تنش بوده و باید از اعمال تنش آبی در این مرحله جددا" خوداری شود. با آرایش کاشت۵۰ *۴۰ سانتی­متر و استفاده از یک نوار تیپ برای دو ردیف کاشت، علاوه بر کاهش هزینه­های مصرف نوارهای تیپ، بیشترین عملکرد ریشه حاصل شده است. استفاده از این روش کاشت و تامین نیاز آبی کامل گیاه در طول فصل رشد قابل توصیه به کشاورزان می باشد. 

کلیدواژه ها:

آبیاری نشتی ، کارآیی مصرف آب ، نیاز آبی ، تنش آبی