بررسی رویکردهای شهرسازان معاصر به هویت شهر

هویت مفهومی سهل و ممتنع و در عین حال چند بعدی, سیال و پیچیده است که ارائه تعریفی صریح, واضح و شفاف از آن دشوار بوده و تنها با مشخص نمودن حیطه ای خاص و در بستر علم و دانشی مشخص می توان به تشریح و تبیین آن اقدام نمود. از سوی دیگر هنگامی که این مفهوم در کنار واژه ی «شهر» قرار می گیرد, این مشکل دوچندان می گردد. با این حال سه تئوری اصلی در تشریح رابطه میان مکان و هویت مورد استفاده قرار گرفته اند که عبارتند از: تئوری هویت مکانی, تئوری هویت اجتماعی, تئوری فرایند هویت. در این میان پژوهشگران و اندیشمندان حوزه ی طراحی شهری و شهرسازی در ایران مسیر دیگری را پیموده و هر یک از جنبه و دیدگاهی هویت شهر را مورد نظرقرار داده اند. پژوهش حاضر به منظور بررسی اصلی ترین و مطرح ترین نظرات مرتبط با مقوله هویت شهری به روش مطالعه اسنادی و با استفاده از منابع واجد ارزش در این عرصه انجام گرفته است. بدین ترتیب پس از تبیین هویت و هویت شهری و تشریح تئوری های سه گانه پیش گفته, ضمن بررسی ایده ها و روش های مطرح شده توسط شهرسازان و طراحان شهری معاصر ایران, این دیدگاه ها در سه دسته ی اصلی طبقه بندی شده است. بر این اساس دیدگاه های یاد شده را با توجه به نوع نگرش و زاویه دید اندیشمندان مربوطه می توان در سه گروه تحت عناوین هویت ذاتی, هویت تبعی و هویت ادراکی طبقه بندی نموده و مورد بررسی قرار داد. نتایج این مطالعه نشان می دهد که دیدگاه های فوق, هر یک تنها بخشی از ابعاد هویت شهر را تبیین می‌نمایند و احراز نگرشی جامع به مقوله هویت شهر, نیازمند توجهی همه جانبه به موضوع و استفاده از رویکردی حاصل از تلفیق دیدگاه های مطروحه می باشد.

کلیدواژه ها:

هویت شهری ، هویت ذاتی ، هویت تبعی ، هویت ادراکی