بررسی میزان فرسایش خاک و رسوب دهی در حوضه ی آبخیز مشکین چای به روش EPM دکتر موسی عابدینی ، شنو شبرنگ ، دکتر اباذر اسمعلی

حوضه­ی آبخیز مشکین­چای با وسعتی معادل ۹/۵۲۱ کیلومترمربع، بخشی از دامنه­ی شمالی سبلان- قوشه­داغ و قسمتی از فرورفتگی ساختمان مشکین- اهر می باشد. حاکمیت اقلیم نیمه مرطوب سرد با متوسط بارش سالانه ۹/۳۷۲ میلی متر، شیب نسبتا زیاد دامنه­ها و سازند های حساس به فرسایش موجب شده تا حوضه ی مورد مطالعه به شدت فرسایش پذیر باشد. علاوه بر عوامل طبیعی ذکر شده آثار فعالیت­های انسانی به صورت تغییر کاربری اراضی در حوضه ی مورد مطالعه فرسایش را شدت بخشیده است. هدف از این تحقیق مشخص نمودن وضعیت رسوبدهی حوضه ی آبخیز مشکین­چای در ارتباط با عوامل موثر در تولید رسوب می­باشد. در این راستا از نرم افزار ARC GIS، تصاویر ماهواره­ای IRS، داده­های ایستگاههای هیدرومتری، هواشناسی، نقشه­های توپوگرافی، زمین شناسی در اجرای مدل  EPMمورد استفاده قرار گرفت. بررسی نتایج حاصل نشان می­دهد که سه عامل مهم توپوگرافی، لیتولوژی و تغییرات کاربری اراضی در کنترل فرسایش و رسوب نقش مهمی ایفا نموده­اند. مقدار ضریب شدت فرسایش (Z) عدد ۲، میانگین مقدار کل رسوب ۱۰۱۲۳۷۶۴ متر مکعب در سال، دبی رسوب ویژه ۹/۱۹۳۹۷ و فرسایش ویژه ۳/۲۱۵۵۳ به دست آمد که نشان دهنده ی فرسایش خیلی شدید در حوضه ی آبخیز  مورد مطالعه است.

کلیدواژه ها:

فرسایش خاک ، مدل EPM ، حوضه ی مشکین چای ، GIS