تحلیل روند مشخصه های خشکسالی در ایران با استفاده از شاخص های تک و چندمتغیره

پدیده خشکسالی دارای مشخصه های اصلی شدت، مدت، پیک و فراوانی است. در این تحقیق، دو شاخص ارزیابی خشکسالی تک متغیره SPI  و شاخص چندمتغیره کمبود توام مبتنی بر کاپولا (JDI) مقایسه شده است. در این رابطه، ویژگی های خشکسالی شامل شدت، مدت و فراوانی خشکسالی در ۳۹ ایستگاه سینوپتیک ایران طی سال های ۱۳۴۴ تا ۱۳۹۹مورد بررسی قرار گرفته است. بررسی نتایج در مشخصه شدت و مدت نشان می دهد، طولانی ترین تداوم و حداکثر شدت خشکسالی هر ایستگاه متعلق به شاخص JDI است. نتایج در بررسی فراوانی خشکسالی در کلاس های مختلف نشان می دهد که JDI در مقایسه با SPI-۱۲ در اکثر ایستگاه ها، کلاس خشکسالی خیلی شدید را تخمین می زند اما برخلاف آن، SPI-۱۲ تخمین غیر منتظره ای در براورد کلاس خشکسالی در برخی ایستگاه ها روبروست. علاوه بر این، آزمون روند من-کندال برای ویژگی­های خشکسالی بیانگر این است که JDI روند رو به کاهش خشکسالی را در ایران تخمین می زند در حالی که  SPI-۱۲ در اکثر ایستگاه­ها روند قابل توجهی ندارد. درنهایت نتایج نشان داد، JDI ارزیابی کاملی از خشکسالی برای تصمیم گیرندگان و مدیران ارائه می­دهد.

کلیدواژه ها:

خصوصیات خشکسالی ، کاپولای تجربی ، شاخص کسری توام ، تجزیه و تحلیل چند متغیره ، تجزیه و تحلیل روند