سرمایه اجتماعی : حلقه مفقوده بازسازی پس از بلایا

امروزه در جریان توسعه یک کشور در کنار انواع سرمایه ( اعم از طبیعی ، انسانی ، مادی ) سرمایه اجتماعی هم بـه عنـوان بـرون داد و هم به عنوان درون داد توسعه به شمار می رود . سرمایه اجتماعی وی ژگیهای سازمان اجتماعی از قبیل شبکه ها،، هنجارها ،و اعتماد اجتماعی است که همکاری را برای منافع متقابل تسهیل می کند . بنا به اعتقاد جیمز کلمن سرمایه اجتمـاعی شـیء واحدی نیست بلکه انواع چیز های گوناگونی است که دو ویژگی مشترک دارد : همه آنها شامل جنبه ای از یک ساخت اجتماعی هستند ، و کنشهای معین افرادی را که در درون ساختار هستند تسهیل می کنند . سرمایه اچتماعی اشکال زیادی دارد . یکی از B حق کنترل کنشهای معینـی را بـه کنـشگر دیگـری ، مـثلاً A اشکال عمده سرمایه اجتماعی روابط اقتدار است . اگر کنشگر انتقال داده باشد در آن صورت B سرمایه اجتماعی به صورت حق کنتـرل آن را در اختیـار دارد . اگـر عـده ای کنـشگر ، حـق کنترل مشابهی را به B انتقال داده باشند، آنگاه مقدار زیادی سرمایه اجتماعی در اختیار دارد، که مـی توانـد بـر فعالیـت هـای معینی متمرکز کند . بدیهی است این امر قدرت زیادی به B می دهد . این دقیقاً تمایل به ایجاد سرمایه اجتماعی لازم برای حل مسایل مشترک است که افراد را در شرایط معینی مانند زمان وقوع بلایا و هنگام بازسازی پس از بلایا وادار کند به رهبری فره مند اقتدار خود را واگذار کنند . فرایند بازسازی پس از بلایا ب اید به عنوان فرصت هایی برای توسعه مورد توجه قرار گیردکه این کار توسط احیای اقتصاد محلی و ارتقاء معیشت و شرایط زندگی ایجاد می شود . در این مقاله سعی برآن است که پس ازتوصیف سرمایه اجتماعی و فواید آن، نقش این سرمایه را در کنار نقش رهبـران محلـی در بازسازی بلایا تشریح کنیم . بدیهی است سرمایه اجتماعی سرعت بازسازی را افزایش می دهد اما نقش رهبران محلـی در بـه کارگیری سرمایه اجتماعی مردم در فرایند بازسازی و تسهیل تصمیم گیری جمعی را نباید نادیده گرفـت . سـرمایه اجتمـاعی و رهبران محلی موثرترین عناصر در تقویت فعالیت های جمعی و بازسازی پس از بلایا می باشند . غفلت از نقش سرمایه اجتماعی در برنامه ریزی های پس از بلایا، موجب عدم حمایت ذی نفعان، مردم و کاهش سرعت عملیات بازسازی شده و بـر نامـه هـا را عملاً با مشکل مواجه می کند . بنابر این بدون وجود سرمایه اجتماعی در اجتماعات ، برنامه های م راکز تـصمیم گیـری، چـه در زمان وقوع بلایا و چه پس از آن ، با عناوین زیبا ، در آرشیو سازمانها می مانند و اجرای آنها با شکست مواجه خواهد شد .

کلیدواژه ها:

سرمایه اجتماعی ، رهبران محلی ، توسعه ، بازسازی بلایا ، کلمن ، روابط اقتدار