ارزیابی برنامه های توسعه کلانشهر تهران و منطقه آن از دیدگاه پیامدهای تغییرات اقلیمی

امروزه تغییرات اقلیمی به یکی از چالش های جدی برای شهرهای جهان تبدیل شده است، خصوصا در کشورهای در حال توسعه که شهرنشینی در آن ها به شدت در حال گسترش است. مراکز شهری باید با ابزارهای مناسبی برای روبه رو شدن با اثرات و پیامدهای تغییر اقلیم آماده شوند. همچنین باید روش هایی که تاکنون برای مدیریت شهرها کاربرد داشت، تغییر کند؛ زیرا شهرها عامل تولید بیش از ۷۰٪ گازهای گلخانه ای هستند. منطقه کلان شهری تهران نیز با برخی از رویدادهای مخرب تغییرات اقلیمی، همچون فرونشست زمین، افزایش آلاینده های هوا، طوفان های شدید، ریزگردها، و کمبود منابع آب، روبه روست و در طی دو دهه اخیر مسائل و مشکلات آن شدت یافته است. برنامه های توسعه شهری نقش مهمی در کاهش یا سازگاری با اثرات تغییرات اقلیمی دارند. در این تحقیق به کمک روش تحلیل محتوا، از ۶ معیار و ۳۲ شاخص به منظور ارزیابی ۸ برنامه توسعه شهر و منطقه تهران، از منظر انعکاس پیامدهای تغییرات اقلیمی، استفاده شده است. برای نمره دهی به هریک از شاخص ها از کدنویسی سه نقطه ای استفاده شده است. نتایج تحقیق نشانگر آن هستند که برنامه های توسعه تهران طی دو دهه اخیر از لحاظ انعکاس پیامدهای تغییرات اقلیمی و راهکارهای مقابله با آن ها پیشرفت نسبی داشته اند. بنابر نتایج برآمده از یافته ها، از میان برنامه های بررسی شده، برنامه پنج ساله دوم و سوم توسعه شهر تهران به ترتیب با ۵۸٫۰۶٪ و ۵۶٫۴۵٪ بیشترین میزان و برنامه کاهش آلودگی هوای تهران و طرح جامع حمل ونقل تهران به ترتیب با ۱۷٫۷۴٪ و ۱۹٫۳۵٪ کمترین میزان توجه به اثرات تغییرات اقلیمی را داشته است.

کلیدواژه ها:

برنامه های توسعه شهری ، تغییرات اقلیمی ، سیاستهای سازگاری و کاهش ، کلانشهر تهران