تاثیر دیدگاه عرفانی بر آرای فقهی فقهاء(مطالعه موردی: فتوای ابن عربی به جواز امامت زنان بر مردان در نماز جماعت)

مقاله حاضر درصدد تبیین نسبت فقه و عرفان و بیان تاثیر نگاه عرفانی در فرآیند اجتهاد است. با تامل در فرآیند اجتهاد می­توان علوم موثر بر فرآیند اجتهاد را از انحصار چند علم محدود خارج­نمود. از مسیر این پیش­فرض­ها است که مجتهد به فتوا می­رسد و عرفان نیز اگر نگوییم موثر­ترین، حداقل یکی از مبانی موثر بر فرآیند اجتهاد است. بر این اساس، بخش دوم مقاله به مطالعه موردی فتوای ابن­عربی در مورد جواز امامت زنان بر مردان در نماز جماعت ( برخلاف نظر مشهور فقهای فریقین) می­پردازد. در این راستا مبانی تفکیک انسانیت و حیوانیت، اشتراک زن و مرد در انسانیت، تاویل روایاتی که درظاهر حکم به برتری مردان می­دهند و نگاه متفاوت به مقوله زوجیت و اجتهاد، از آثار ابن­عربی استخراج­شده­است. لازم به ذکر است این نوشتار درصدد اثبات درستی این فتوای ابن­عربی و تبیین­ وی از اجتهاد و جایگاه زنان نیست؛ بلکه هدف این است که اثبات­گردد ابن­عربی با چنین پیش فرضی، به چنان فتوای نادری رسیده­است.

کلیدواژه ها:

اجتهاد ، عرفان ، ابن عربی ، جواز امامت زن بر مرد