ننیازسنجی و اولویت بندی اجرای دوره های آموزشی منابع طبیعی با استفاده از مدل ترکیبی SWOT-AHP (مطالعه موردی: استان لرستان)

مقدمه و هدف: در برنامه­ های آموزشی که در سطح حوزه­ های آبخیز یا سامان­ه ای عرفی برای پیشبرد اهداف سازمان جنگل­ها و مراتع اجرا می ­شود عموما اولویت­ بندی نوع دوره آموزشی و تحلیل ارجحیت استفاده از روش­های انتقال مفاهیم آموزشی برای گروه ­های هدف کمتر مورد توجه بوده است. اثر بخشی هر دوره ­ی آموزشی مستلزم هم سویی آموزش با نیازهای جامعه هدف است؛ بنابراین قبل از اجرای هر برنامه آموزشی لازم است طی یک ساختار مشخص نیازهای آموزشی شناخته شده و بر اساس اولویت­ توسط موثرترین روش، آموزش داده شوند. هدف از این پژوهش تعریف یک ساختار نظام مند برای نیازسنجی دوره­ های آموزشی منابع طبیعی، اولویت ­بندی آنها بر اساس نظر کارشناسی و در نهایت تعیین روش مناسب جهت اجرای دوره ­های انتخاب شده است. مواد و روش ها: برای این مطالعه سامان عرفی چم پلک واقع در استان لرستان در نظر گرفته شد. در فرآیند تعیین نیازمندی­های آموزشی از روش پشتیبانی تصمیم­ گیری با مدل­های ترکیبی SWOT-AHP استفاده شد. از بین دوره­ های آموزشی تعریف شده توسط سازمان جنگل­ها و مراتع کشور دوره ­های مناسب براساس نتایج مدل سوات و منابع اطلاعاتی محلی (بررسی تخلفات سامان عرفی) توسط گروه کارشناسان آموزش انتخاب گردید. در گام بعد دوره ­های انتخابی براساس روش رتبه ­بندی، اولویت­ بندی شد. یافته ها: نتایج این پژوهش نشان داد برای سامان عرفی چم پلک اجرای دوره های آموزشی مبانی کارآفرینی در منابع طبیعی (وزن نسبی ۸/۹)، نقش تغییر معیشت در مدیریت منابع طبیعی (وزن نسبی ۸/۳)، مدیریت چرا با مشارکت جوامع محلی (وزن نسبی ۷/۹) سه اولویت اول را دارا بودند. تحلیل توصیفی ترجیج استفاده از ابزار­های آموزشی با استفاده از طیف لیکرت نیز نشان داد در مجموع به ترتیب رادیو، تلویزیون و اینترنت مرجح ­ترین­ ابزار های آموزش برای این سامان عرفی هستند. نتیجه گیری: در این پژوهش از ابزار­های پشتیبانی تصمیم برای ایجاد ساختاری در پیشنهاد اجرای دوره ­های آموزشی برای جوامع محلی استفاده شد که می­ تواند به عنوان الگویی در سیاست­ گذاری­ های اجرای دوره­ های آموزشی در نظر گرفته شود.

کلیدواژه ها:

Decision Making ، Educational Courses ، Local Communities ، Natural Resources Management ، SWOT ، تصمیم گیری ، جوامع محلی ، سوات ، مدیریت منابع طبیعی ، دوره های آموزشی.