تعیین نوع ذخایر مس با سنگ میزبان آتشفشانی در ناحیه معدنی کوه جارو (جنوب اشتهارد) بر اساس شواهد زمین شناسی، کانه زایی و میان بارهای سیال

ناحیه معدنی کوه­جارو (ذخیره احتمالی ۲ میلیون تن و عیار متوسط ۳ درصد مس) با راستای شرقی- غربی در دنباله آتشفشانی مردآباد- بویین ­زهرا با سن ائوسن بالایی- الیگوسن، قرار دارد. سنگ ­های آتشفشانی ائوسن بالایی با جنس ریوداسیت، تراکی ­آندزیت، آندزیت و توف تراکیتی، مهم ترین میزبان های ماده معدنی هستند. کانه زایی در سه مرحله شامل: ۱) پیش از کانه ­زایی با حضور پیریت ­های دانه­ ریز افشان، ۲) کانه ­زایی گرمابی اصلی شامل گامه ­های کانه ­زایی رگه ای کوارتز- کالکوپیریت± بورنیت (گامه I)، کانه زایی برشی بورنیت- کالکوسیت (گامه II) و کانه ­زایی افشان گالن و اسفالریت (گامه III) و ۳) رگه ­های باریت و کلسیت تاخیری رخ داده است. طبق شواهد پتروگرافی، میان بارهای سیال­ در کانسارهای مس کوه جارو شامل دوفازی غنی از مایع (LV)، دوفازی غنی از گاز (VL)، دارای فاز جامد هالیت (LVS) و تک­ فازی های مایع (L) و گاز (V)، هستند. تغییرات دمای همگن شدن در این میان بارها بین ۲۰۰ تا ۳۵۰ درجه سانتی­ گراد و محتوای شوری بین ۲ تا ۳۷ درصد وزنی معادل ­نمک طعام، به دست آمده است. میان بارهای سیال والد با چگالی بیش از ۱ گرم بر سانتی متر مکعب و عمق تقریبی ۴۰۰ متر تشکیل شدند که پس از آن، میان بارهایی با چگالی کمتر از ۱ گرم بر سانتی متر مکعب و عمق کمتر از ۳۰۰ متر در اثر کاهش فشار ناشی از گسلش و ورود آب­ های جوی کم دما، باعث وقوع فرایند اختلاط سیال و رخداد کانسنگ مس در سنگ ­های آتشفشانی منطقه شده ­اند. در مجموع کانسارهای مس کوه­ جارو قابل مقایسه با ذخایر مس نوع مانتو در شیلی یا مس طبقات سرخ آتشفشانی در شمال امریکا هستند.

کلیدواژه ها:

کانه زایی مس ، نوع مانتو ، میان بارهای سیال ، کوه جارو ، اشتهارد