بررسی و مقایسه تطبیقی پوشش لیلی و مجنون بر اساس منظومه نظامی گنجوی و نگاره های مرتبط

چکیده در هر فرهنگ و تمدنی یک هنر بنیادین و پایه وجود دارد که سایر هنرها بر اساس آن ایجاد می­شوند. برخی هنرها پایه و منشا پیدایش هنرهای دیگر هستند و برخی برگرفته و تاثیر پذیرفته از سایر هنرها. در ایران، شعر نقش هنر بنیادین را در ایجاد سایر هنرها ایفا می­کند. از میان هنرهای مختلف، نگارگری ارتباط فراوانی با شعر دارد و در بین آثار نگارگری، نقش داستان­های عاشقانه قابل توجه است که حکایت لیلی و مجنون یکی از مشهورترین این داستان­ها بوده و توسط حکیم نظامی گنجوی گردآوری شده است. اشعار در منظومه­ی لیلی و مجنون رمزگونه هستند؛ بنابراین نیاز است که به تفسیر دقیق آن­ها پرداخته شود. در این مقاله سعی بر آن است که توصیفات مرتبط با پوشش شخصیت­های اصلی داستان لیلی و مجنون از منظومه استخراج، و به مقایسه­ی آن با پوشش موجود در  نگارگری­های مرتبط بپردازد؛ در نهایت با بهره­گیری از یافته­های پژوهش به پاسخ این سوال دست یابد که اثرپذیری نگارگری از شعر چگونه است؟ در این پژوهش روش گردآوری اطلاعات، اسنادی و کتابخانه­ای بوده و جهت تدوین و تنظیم آن از روش توصیفی- تحلیلی استفاده شده است. از گزینه­های مورد توجه شاعر در منظومه برای توصیف پوشش لیلی و مجنون، بیان چگونگی جنسیت پارچه­ها شامل زربفت، پرند، دیبا، خز، خارا، پلاس و چرم است. برای رنگ، نیلی و کبود انتخاب شده و برای طرح، از عمامه، عصابه، سرپیچ، کله­بند، نقاب، پیراهن، دراعه، پلاس، سلب و همچنین برای زیور از خلخال نام برده است. با بررسی ۱۴ نگاره از سبک­های طلایی نگارگری ایران، مشخص می­شود که تاثیرپذیری نگارگر از متن، بیشتر در رنگ پوشش است.  

کلیدواژه ها:

Nizami Ganjavi ، lily and Majnun ، Iranian painting ، clothing ، نظامی گنجوی ، لیلی و مجنون ، نگارگری ایرانی ، پوشش