نقشه یابی QTL های کنترل کننده بنیه اولیه گندم نان (triticum aestivum )

رشد اولیه گیاه، مهم ترین مرحله برای استقرار گیاه به خصوص در شرایط تنش خشکی است. گندم های با بنیه اولیه قوی تر، سریع تر بر روی سطح خاک سایه اندازی می کنند و هدر رفتن آب را کاهش می دهند. هدر رفتن آب از طریق تبخیر از سطح خاک، کارائی مصرف آب را به خصوص در نواحی خشک، تحت تاثیر قرار می دهد. در این پژوهش با استفاده از روش تجزیه QTL،کنترل ژنتیکی صفات مربوط به بنیه اولیه گندم مورد بررسی قرار گرفت. دویست و بیست لاین هاپلوئید مضاعف حاصل از تلاقی کوکری (والد حساس) و آر.ای.سی875 (والد متحمل) برای این منظور استفاده و در مجموع 17 QTL بر روی کروموزوم مختلف برای صفات مورد بررسی شناسائی شدند. شصت و پنج درصد از QTL های شناسائی شده بر روی ژنوم B قرار داشتند که نشان دهنده اهمیت بالای این ژنوم در تحمل به خشکی است. عرض برگ یکی از صفت های مهم مربوط به رشد اولیه گیاه است. در این پژوهش پنج مکان ژنی بر روی کروموزوم های B2، D2، D3، A5 و A6 شناسائی شدند که 6/41 درصد تغییرات این صفت را توجیه نمودند. همچنین، پنج مکان ژنی بر روی کروموزوم های B1، B3، D2، A6 و B5 شناسائی شدند که 7/39 درصد از تغییرات مربوط به مرحله رشد گندم را توجیه کردند. علاوه بر این، دو QTL مستقل بر روی کروموزوم B1 مسئول کنترل تغییرات ژنتیکی وزن خشک اندام هوایی در جمعیت مورد بررسی بودند و 8/12 ازتغییرات فنوتیپی این صفت را توجیه کردند. علاوه بر این پنج مکان ژنی بر روی کروموزم های مختلف برای صفات وزن خشک گیاه، وزن تر گیاه، وزن تر اندام هوایی و تعداد پنجه شناسایی شد. گزینش به وسیله نشانگر برای آلل های مطلوب QTL های شناسائی شده در این آزمایش ابزار مناسبی برای بهبود سازوکار های تحمل به خشکی و در نتیجه بهبود عملکرد در شرایط تنش خشکی خواهد بود

کلیدواژه ها:

واژه های کلیدی: گندم نان ، بنیه اولیه گیاه ، تجزیه QTL ، گزینش به وسیله نشانگر