جایگاه عوامل غیردینی موثردر پیروزی عرب های مسلمان در فتح ایران

سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 210

فایل این مقاله در 27 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JHR-15-29_004

تاریخ نمایه سازی: 12 خرداد 1401

چکیده مقاله:

 یکی از رخدادهای سترگ و اثرگذار در تاریخ ایران که منجر به دگرگونی های گسترده در این سرزمین شد، پیروزی سپاه مسلمانان در فتح ایران است. چنانکه در پی این رویداد مهم، سلسله ی ساسانی فروپاشید؛ کشور ایران تحت سلطه عرب های مسلمان درآمد؛ دیانت زرتشتی جایگاه پیشین خود را در جامعه ایرانی از دست داد و دین اسلام با گرویدن تدریجی اکثریت ایرانیان زرتشتی تا حد زیادی جایگزین دین زرتشتی در ایران شد. لذا به دلیل تاثیرات شگرفی که این رویداد بر زندگی ساکنان این سرزمین داشت از دیرباز این پرسش مطرح گردید که علت پیروزی سپاه عرب های مسلمان بر سپاه ساسانی و فروپاشی این سلسله چه بوده است؟ هرچند در پاسخ به این پرسش، تاکنون پژوهش های بسیاری صورت گرفته است؛ اما در این آثار به طور عمده بر دو نکته؛ یعنی وجود ایمان و انگیزه ای دینی در میان تازه مسلمانان از یک طرف، وجود نظام طبقاتی و ظالمانه ی ساسانیان و روحانیون زرتشتی از سوی دیگر، تاکید شده است. بر همین اساس در مقاله ی حاضر، تلاش بر آن است تا با استخراج و استنباط داده های تاریخی از منابع کهن و با استفاده از رویکردی انتقادی و روش توصیفی-تحلیلی، ضمن اثبات نادرستی نظریه های مطرح شده پیشین به تبیین و تحلیل جایگاه عوامل غیردینی موثر در پیروزی عرب ها در فتح ایران نیز پرداخته شود.

نویسندگان

زهرا جهان

دانشجوی دکتری تاریخ ایران اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد

محمد تقی ایمانپور

استاد گروه تاریخ دانشگاه فردوسی مشهد نویسنده مسئول

جواد عباسی

دانشیار گروه تاریخ، دانشکده ادبیات، دانشگاه فردوسی مشهد،

حسین مفتخری

استاد گروه تاریخ دانشگاه خوارزمی تهران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آقازاده، جعفر، مرتضی دهقان نژاد و اصغر محمودآبادی، (۱۳۹۰)، «فتح ...
  • آئینه وند، صادق، (۱۳۷۹)، «فتوح در اسلام: فتح تغلبی، فتح ...
  • ابن اثیر، عزالدین علی، (۱۳۷۱)، تاریخ کامل، جلد ۱۴، ترجمه ...
  • ابن اعثم کوفی، محمدبن علی، (۱۳۷۲)، الفتوح، ترجمه محمدبن احمد ...
  • ابن حوقل، (۱۳۴۵)، صوره الارض، ترجمه جعفر شعار، بنیاد فرهنگ ...
  • ابن خلدون، عبدالرحمن، (۱۳۶۳)، العبر، جلد ۱، ترجمه عبدالحمید آیتی، ...
  • ابن رسته، احمدبن عمرو رسته، (۱۳۶۵)، الاعلاق النفیسه، ترجمه و ...
  • ابن فقیه همدانی، ابوبکر احمدبن محمد، (۱۳۴۹)، ترجمه مختصرالبلدان، ترجمه ...
  • ابن مسکویه، احمدبن علی، (۱۳۸۹)، تجارب الامم، جلد ۱، ترجمه ...
  • ابن هشام، ابومحمدعبدالملک، (۱۳۷۴)، السیره النبویه، جلد ۱ و ۲، ...
  • اشپولر، برتولد، (۱۳۶۹)، تاریخ ایران در قرون نخستین اسلامی، جلد ...
  • ایمان پور، محمدتقی و فاطمه فرخی، (۱۳۸۹)، «برخورد اعراب با ...
  • ایمان پور، محمدتقی و نجم الدین گیلانی، (۱۳۸۹: الف)، «نقش ...
  • ایمان پور، محمدتقی و نجم الدین گیلانی، (۱۳۸۹: ب)، «نقش ...
  • بلاذری، احمدبن یحیی، (۱۳۶۴)، فتوح البلدان، ترجمه آذرتاش آذرنوش، تصحیح ...
  • بولت، ریچارد. و.، (۱۳۶۴)، گروش به اسلام در قرون میانه، ...
  • تاریخ سیستان، (۱۳۶۶)، تصحیح ملک الشعراء بهار، پدیده خاور: تهران ...
  • ترکمنی آذر، پروین، (۱۳۹۹)، «ارزیابی ماهیت فتح ایران بر اساس ...
  • ثعالبی نیشابوری، عبدالملک بن محمد، (۱۳۶۸)، تاریخ ثعالبی، جلد ۱، ...
  • جاحظ، ابوعثمان عمروبن بحر، (۱۹۹۱)، العثمانیه، تحقیق عبدالسلام هارون، دارالجیل: ...
  • حاجیبابایی، مجید و علی زارعی، (۱۳۹۳)، «جایگاه امور فرا مادی ...
  • حسن پور هفشجانی، مریم، احمد کامرانی فر و سهیلا ترابی ...
  • حسن زاده، اسماعیل، (۱۳۹۰)، «تحلیل انتقادی روایت های فتح خوارزم» ...
  • حدودالعالم، (۱۳۸۳)، ترجمه میرحسین شاه، تصحیح مریم میراحمدی و غلامرضا ...
  • حمزه اصفهانی، حمزه بن حسن، (۱۳۶۷)، تاریخ پیامبران و شاهان، ...
  • دریایی، تورج، (۱۳۸۲)، شاهنشاهی ساسانی، ترجمه مرتضی ثاقب فر، ققنوس: ...
  • دینوری، ابوحنیفه احمدبن داود، (۱۳۸۳)، اخبارالطوال، ترجمه محمود مهدوی دامغانی، ...
  • زرین کوب، عبدالحسین، (۱۳۸۸)، دو قرن سکوت، سخن: تهران ...
  • زرین کوب، عبدالحسین، (۱۳۶۹)، کارنامه اسلام، امیرکبیر: تهران ...
  • زکی پور، نعمت الله، محمود مهمان نواز و کیوان کریمی ...
  • شجاع نوری، سرور، (۱۳۸۶)، روحانیون زرتشتی در مواجهه با اسلام ...
  • صدیقی، غلامحسین، (۱۳۷۲)، جنبش های دینی ایرانی، شرکت انتشاراتی پاژنگ: ...
  • طبری، محمدبن جریر، (۱۳۷۵)، تاریخ طبری، جلد ۲- ۵ و ...
  • فردوسی، ابوالقاسم، (۱۳۷۳)، شاهنامه فردوسی، جلد ۸ و ۹، نشر ...
  • قاضی ابویوسف، (۱۳۳۵)، الخراج، ترجمه ی میرعلی اصغر شعاع، مدیریت ...
  • قدرت دیزجی، مهرداد، (۱۳۹۴)، «زمینه های تاریخی فتوحات اسلامی در ...
  • قمی، حسن بن محمد، (۱۳۶۱)، تاریخ قم، ترجمه حسن بن ...
  • لمبتون، ا.ک.س. (۱۳۶۲)، مالک و زارع در ایران، ترجمه منوچهر ...
  • مختاری، علی، (۱۳۸۸)، «روابط خارجی عصر خسروپرویز با اعراب جنوبی ...
  • مسعودی، ابوالحسن علی بن حسین، (۱۳۶۵)، التنبیه و الاشراف، ترجمه ...
  • مسعودی، ابوالحسن علی بن حسین، (۱۳۴۷)، مروج الذهب، ترجمه ابوالقاسم ...
  • منتظرالقائم، اصغر، (۱۳۹۱)، «نقد و بررسی روایات مربوط به نخستین ...
  • میرزایی، کیومرث، کیومرث عظیمی و سید اصغر محمودآبادی، (۱۳۹۰)، «بررسی ...
  • نامه تنسر به گشنسپ، (۱۳۵۴)، مجتبی مینوی، انتشارات خوارزمی: تهران ...
  • نخعی راد، حمیده، (۱۳۸۵)، روند اسلام پذیری ایرانیان تا پایان ...
  • نرشخی، ابوبکر محمدبن جعفر، (۱۳۶۳)، تاریخ بخارا، ترجمه ابونصر احمدبن ...
  • یعقوبی، احمدبن ابی یعقوب، (۱۳۶۲)، تاریخ یعقوبی، جلد ۱ و ...
  • ReferencesCrone, Patricia, (۱۹۸۰), Slaves on Horses: The Evolution of Islamic ...
  • Greatrex, G. & Lieu, S. N. C., (۲۰۰۲), The Roman ...
  • Pourshariati, Parvaneh, (۲۰۰۸), Decline and Fall of the Sasanian Empire ...
  • Sebeos, (۱۹۹۹), The Armenian History Attributed to Sebeos, Translated by ...
  • نمایش کامل مراجع