چیستی، امکان و ملزومات فلسفه تطبیقی

مقایسه میان فیلسوفان و نظام های فلسفی از صدر تاریخ فلسفه تا روزگار ما همواره وجود داشته، چنانکه فارابی موسس فلسفه اسلامی در کتاب الجمع بین رای الحکیمین، به نوعی تطبیق میان فلسفه های افلاطون و ارسطو پرداخته است. مع هذا این پل ماسون اورسل در اوایل قرن بیستم با انتشار کتاب فلسفه تطبیقی (۱۹۳۱) بود که با دیدگاهی تاریخ محور و با توجه به مرکزیت اندیشه غربی، بحثی منسجم و روش مند را در این باب آغاز و به بررسی تطبیقی آراء و دیدگاه های فلسفی پرداخت. این مقاله ضمن تامل در چیستی، امکان، ضرورت، شرایط و مقاصد فلسفه تطبیقی به زمینه فکری فرهنگی طرح فلسفه تطبیقی و وضعیت و آسیب شناسی آموزش و پ‍ژوهش آن در ایران معاصر پرداخته و در گامی ایجابی به معرفی و تحلیل سه الگوی فلسفه تطبیقی در دوره معاصر یعنی رویکرد تطبیقی اتین ژیلسون، هانری کربن و توشیهیکو ایزوتسو با توجه به آثار تطبیقی این محققان که نشانگر امکانات و محدودیت های فلسفه تطبیقی با توجه به سنت فلسفه اسلامی است، می پردازد. تامل در باب موقعیت محوری «کانت» در تاریخ فلسفه غربی و اهمیت توجه به آن در مطالعات تطبیقی فلسفه، بخش پایانی این مقاله است.

کلیدواژه ها:

فلسفه تطبیقی ، فلسفه اسلامی ، اتین ژیلسون ، هانری کربن ، توشیهیکو ایزوتسو ، فلسفه کانت