سرمایه عاطفی به مثابه قدرت؛ زنان چگونه از قدرت عاطفی خود، سلاح مقاومت می سازند

اغلب پژوهش­ های انجام شده پیشین در ایران، زنان فاقد سرمایه اقتصادی و فرهنگی را به ­مثابه زنان فاقد قدرت و توان مقاومت در مقابل سلطه مردانه در خانواده قلمداد کرده ­­اند و کمتر به دیگر سرمایه­ های زنانه همچون «سرمایه عاطفی» توجه داشته ­اند. اما این پژوهش با هدف پاسخ به این پرسش شکل گرفته که زنان چگونه از «سرمایه عاطفی» خود در میدان خانواده به ­مثابه یک ابزار مقاومت در مقابل قدرت مردانه در خانه بهره می­گیرند؟ لذا، این مطالعه، سازوکار مقاومت عاطفی زنان در خانواده را مورد واکاوی قرار داده است. در این راستا، با ۳۶ زن متاهل در شهر تهران مصاحبه شد. روش­ انجام پژوهش، کیفی؛ شیوه نمونه­ گیری، هدفمند؛ و روش تجزیه و تحلیل داده ­ها، تحلیل مضمون بوده است. یافته­ ها نشان داد برای زنان نسل جوان، سرمایه عاطفی نه ­تنها عامل انقیاد نیست. بلکه ابزاری برای مقاومت و فتح حوزه ­های دیگر خانه است. در این راستا، آنها از راهبردهایی چون «باج­ گیری عاطفی»، «قربانی ­سازی»، «شرمنده­ سازی» و «ائتلاف با فرزندان» به مقاومت در میدان عاطفی خانواده می­ پردازند تا بتوانند قدرت مردانه در خانه را مهار و توازن قدرت در خانواده را برقرار کنند. این نتایج گویای آن است که منابع مقاومت زنان در خانواده، متکثر و چند لایه ­اند و فراتر از منابع اقتصادی و فرهنگی است که تاکنون به آن پرداخته شده است­.

کلیدواژه ها:

قدرت و مقاومت ، پدرسالاری ، سرمایه عاطفی ، مطالعات زنان و خانواده ، مطالعات جنسیت