مواجه با حشرات و سایر بندپایان پس ازسیل و زلزله

سال انتشار: 1385
نوع سند: مقاله کنفرانسی
زبان: فارسی
مشاهده: 4,225

متن کامل این مقاله منتشر نشده است و فقط به صورت چکیده یا چکیده مبسوط در پایگاه موجود می باشد.
توضیح: معمولا کلیه مقالاتی که کمتر از ۵ صفحه باشند در پایگاه سیویلیکا اصل مقاله (فول تکست) محسوب نمی شوند و فقط کاربران عضو بدون کسر اعتبار می توانند فایل آنها را دریافت نمایند.

این مقاله در بخشهای موضوعی زیر دسته بندی شده است:

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

ICHMCM03_069

تاریخ نمایه سازی: 31 مرداد 1385

چکیده مقاله:

بعد از سیل و زلزله و سایر حوادث غیرمترقبه ممکن است وفور حشرات به ویژه پشه ها افزایش یابـد و بـه عنـوا ن یـک معـضل بهداشتی مهم نمایان شود . این حوادث به ویژه اگر در ماه های گرم سال که فصل فعالیت و وفور حشرات و عوامل پاتوژن اسـت، رخ دهد، مشکلاتی بهداشتی بیشتری را می تواند به همراه داشته باشد . البته ماه های گرم پس از حوادث نیز بسیار مهم اسـت و می تواند بیماری منت قله به وسیلة حشرات حتی با فاصلة چند ماه از حادثه و در فصول مساعد سال نیز شایع شود . همچنـین در مکان های حادثه که قبلاً خود به عنوان کانون بیماری بوده اند و یا در مجاورت این کانون ها قرار داشته اند، این وضعیت می توانـد با شکل حادتر و بحرانی تری بروز نماید و از شکل طبیعی هر ساله خود خارج شود . به عنوان مثال زلزله بم کـه در سـال 1382 در فصل زمستان اتفاق افتاد ولی شیوع لیشمانیوز در این شهر در اواخر زمستان و بهار گزارش گردید . که البته در شرایط عادی قبلاً موارد تک گیری از این بیماری از شهرستان بم گزارش می شد . تغییرات س ریع در محیط زیست انسان مانند جنگ ها و سایر شرایطی که انسان ها به صورت مصنوعی ایجاد می کنند، همانند احداث جاده ها، ساختن سدها و بهم زدن مسیر رودخانه هـا نیـز می توانند چنین شرایطی را به وجود آورد . افزایش وفور حشرات و سایر بندپایان حتی اگر در مناطق عاری از بیم اری اتفاق افتد، می تواند ضمن ایجاد آزار و اذیت، باعث ایجاد اضطراب و وحشت در بین مردم منطقه گردد و ترس از ابتلاء به بیماری در آنها به وجود آید . به همین دلیل کنترل حشرات حتی در مناطق عاری از بیماری و دور از کانون های بیمـاری هـای منتقلـه بـه وسـیلة بندپایان، ضروری می باشد . اگر حوادثی نظیرسیل و زلزله در مناطق گرمسیری و یا در ماه های گرم سال اتفاق افتد، دو گـروه از حشرات شامل پشه ها و مگس ها در هفته های اول پس از حوادث غیرمترقبه معمولاً به سرعت افزایش می یابند . افزایش آب هـای راکد، آلودگی آب های سطحی و جاری شدن فاضلاب ها می تواند باعث افزایش مکان های تخم ریزی پشه ها گردد که به نوبة خود می تواند گزش های شبانه این پشه که عمدتاً در اماکن داخلی صورت می گیرد، خواب و آسایش را از مردم سلب نماید . از سـوی دیگر تجمع زباله ها در محل می تواند باعث گسترش مکان های نشو و نمای مگس ها، به ویژه مگس خانگی و مگـس گوشـت یـا مگس های کالیفورا ) ) Blow fly شود . مگس های مذکور در انتقال باکتری هایی نظیر سالمونلا، شیگلا، ویبریو، اشرشیاکلی و سـایر باکتری هایی که باعث بیماری های اسهالی می شوند، نقش عمده ای دارند . نکتة مهمی کـه در حـوادث غیرمترقبـه بـرای کنتـرل ناقلین وجود دارد این است که می بایست در فاصلة زمانی که طول می کشد تا حشرات ناقل بیماری افزایش یابد منطقه از لحاظ اپیدمیولوژیکی بررسی گردد و طرح و نقشه های کارشناسی برای مبارزه با حشرات تهیه گردد، زیرا در حـوادث غیرمترقبـه اگـر چه مکان های تخم ریزی حشرات افزایش می یابد ولی دلیل اصلی در اپیدمیک شدن بیماری ها این است که در این شرایط مردم عمدتاً در داخل چادرها و یا اماکن موقت ساکن می شوند و در تماس نزدیک با حشرات و بـه ویـژه پـشه هـا واقـع مـی شـوند و بنابراین بیشتر مورد گزش قرار می گیرند . از سوی دیگر، از بین رفتن شبکه های کنترل ناقلین در زمان بـروز حـوادث طبیعـی و شرایط بحرانی نیز می تواند این موضوع را تشدید نماید . در برخی شرایط نیز به دلیل ازدحام جمعیت در اردوگاه هـا و یـا امـاکن موقت و همچنین عدم دسترسی آنها به امکانات بهداشت جمعی و فردی از قبیل استحمام و غیره، شیوع حشراتی نظ یر شـپش بدن، کک و ساس نیز ممکن است مشاهده شود و علاوه بر این بیماری گال نیز که در کشور ایران آندمیک می باشد ممکن است در این شرایط شایع شود . اقدامات ویژه کنترل ناقلین ( وکتور ) که در شـرایط بحرانـی بایـستی انجـام بگیـرد، شـامل مـوارد زیـر می باشد : رعایت بهداشت محیط و بهد اشت عمومی - استفاده از سموم حشره کش بـرای مبـارزه و کنتـرل حـشرات و جونـدگان - استفاده از البسه آغشته به سموم پیرتروئید و چادرها و پشه بندهای آغشته به حشره کش - آموزش عمومی مردم در مـورد نحـوة انتقال بیماری ها و چگونگی بهسازی محیط - توزیع مواد دافع حشرات ) ) repellent در بی ن مردم برای کاسـتن تمـاس انـسان بـا حشرات .- همچنین در راستای آماده سازی نیروهای بهداشت نیز در شرایط بحرانی باید موارد زیر را انجام داد : تأسیس مرکزی بـا نام مرکز کنترل و مبارزه با حشرات ناقل بیمـاری در شـرایط بحرانـی و حـوادث غیرمترقبـه و بـسیج و سـازماندهی نیروهـای داوطلب و متخصص که در مواقع لزوم بتوان از اطلاعات تخصصی و تلاش های عملی آن ها بهره مند شد . پیش بینی اپیـدمی هـا و شرایطی که در صورت بروز حوادث غیرمترقبه به وجود خواهد آمد که در این راستا می توان از تجربیات و برنامه ریزی های سـایر کشورها در جهت طراحی این سیستم کمک گرفت .

نویسندگان

مهدی خوبدل

دانشگاه علوم پزشکی بقیه ا ...(عج) – پژوهشکده طب رزمی – مرکز تحقیقات بهد

علی مهرابی توانا

دانشگاه علوم پزشکی بقیه ا ...(عج) – پژوهشکده طب رزمی – مرکز تحقیقات بهد