پژوهشی بر تاثیرگذاری عناصر طبیعی در سکونتگاه های بومی ایران و بهره گیری از آنها، راهکاری بر توسعه شهری معاصر

طی هزاران سال, مردمان ساکن در فلات ایران توانسته بودند با فائق آمدن بر مشکلات و محدودیت های طبیعی چون کم آبی، پایه ها و بسترهای فرهنگی منحصر به فرد ایرانی را بنا کنند. دستاورد این تحولات ظهور اولین امپراطوری جهان بود که در سرنوشت تاریخی منطقه آسیای غربی, و البته در اقصا نقاط جهان تاثیرات تعیین کننده ای داشت. بدون شک یکی از این دستاوردها، معماری بشمار می رود. معماری ایران دارای ویژگی هایی است که در مقایسه با معماری دیگر کشور های جهان تفاوت های ماهوی فراوانی دارد. برخی از این شاخصه ها از جمله طراحی متناسب با محیط و جغرافیا, محاسبات دقیق, فرم درست پوشش, استفاده بهینه و به جا از عناصر طبیعی، رعایت مسائل فنی و علمی در ساختمان, ایوان های رفیع, ستون های بلند و بالاخره تزئینات گوناگون که هریک در عین سادگی معرف شکوه معماری ایران زمین است. عناصر طبیعی همانند آب، باد و نور به عنوان شاخصه های بی بدیل در همه جغرافیای مختلف این سرزمین، با رویکردهایی خلاقانه بکار گرفته شده است. معماری سکونتگاه های ایرانی متشکل از سازه هایی چون، خانه ها، کاخ ها، مساجد و معابد، بازارها، باغ های ایرانی و دیگر سازه هایی است که هر یک در خود مجموعه ای از سازه های جزیی تر و کاربردی ای را داراست که در کمتر سرزمینی این تلفیق هنر، معماری و زیبایی را شاهد هستیم. از دیرباز معماری ایرانی، معماری درون گرا بوده و نه معماری برون گرا، اصل بنیادین معماری ایرانی، توجه و تاکید بر درون بوده است. این معماری در درون شکل می گرفته و از بیرون به راحتی درک نمی شده است. نبود بسیاری از عناصر معماری بومی ایرانی در سازه ها و سکونتگاه های امروزی تاثیرات نامطلوب و زیان باری را برای معماری امروزی ایجاد نموده است.

کلیدواژه ها:

آب ، باد ، نور ، ایران ، معماری سکونتگاه ، توسعه شهری.