تحلیل استعاره مفهومی ساختاری «هستی» در غزل های بیدل دهلوی

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 622

فایل این مقاله در 31 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_LTR-26-92_010

تاریخ نمایه سازی: 24 اردیبهشت 1401

چکیده مقاله:

شعر بیدل دهلوی، دیریاب و رمزآلود است و اندیشه های ژرف فلسفی و عرفانی و نگاه ویژه اش به جهان از عوامل پیچیدگی های معنایی شعراوست.یکی از واژه های پربسامد و کلیدی در شعر بیدل، مفهوم انتزاعی «هستی» است. دراین مقاله، ابتدا به تبیین استعاره های شناختی به عنوان یکی از رویکردهای جدید در حوزه تحلیل آثار ادبی پرداخته و سپس مفهوم «هستی» با استفاده از استعاره مفهومی ساختاری،تحلیل می شود. شعر بیدل از مفاهیم پیچیده و دور از ذهنی سرشار است که با استفاده از کارکرد استعاره مفهومی در عینیت بخشی به حوزه های انتزاعی، قابلیت شرح، توصیف و تحلیل پیدا خواهد کرد و دسترسی مخاطب عام برای فهم معانی به ظاهر پیچیده در شعر بیدل آسان تر خواهد شد. تحلیل بن مایه «هستی» در این مقاله بر پایه استعاره ساختاری انجام می شود. از آنجاکه در شکل گیری انواع دیگر استعاره های شناختی، یعنی استعاره های جهتی و هستی شناختی، عمده استعاره سازی براساس شباهت میان تجربیاتی است که از اشیای فیزیکی و جسم مان داریم، پایه های تجربی حسی سازی و مفهومی کردن تا حدود زیادی روشن است؛ در حالی که در استعاره های ساختاری بر پایه تجربیات و ادراکات فرهنگی و اجتماعی دست به مفهوم سازی می زنیم. از این رو، به نظر لیکاف و جانسون، استعاره های ساختاری پیچیده ترین نوع استعاره مفهومی هستند و به نظر می رسد تحلیل استعاره های ساختاری بن مایه هستی، ما را به تجربه های فرهنگی خاصی که بیدل دهلوی از آن برخوردار بوده و در شعرش منعکس شده است، رهنمون می کند.

نویسندگان

حمید خصلتی

دانشجوی دکتری زبان وادبیات فارسی، واحد تربت حیدریه، دانشگاه آزاداسلامی، تربت حیدریه، ایران

مهیار علوی مقدم

عضو مدعو دانشگاه آزاداسلامی واحد تربت حیدریه دانشیار، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران

محمود فیروزی مقدم

استادیار، گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد تربت حیدریه، دانشگاه آزاد اسلامی، تربت حیدریه، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آرزو، عبدالغفور. (۱۳۸۱). خوشه هایی از جهان بینی بیدل. چ ...
  • ________. (۱۳۸۷). در خانه آفتاب. چ ۱. تهران: سوره مهر ...
  • ________. (۱۳۸۸). مقایسه انسان کامل از دیدگاه بیدل وحافظ. چ ...
  • اکرمی، محمدرضا. (۱۳۹۰). استعاره در غزل بیدل. چ ۱. تهران: ...
  • بیدل دهلوی، عبدالقادر.(۱۳۹۳ ).تصحیح انتقادی غزلیات بیدل. تصحیح سید مهدی ...
  • حبیب، اسدالله. (۱۳۹۴). انسان در نگارستان شعر بیدل. چ ۱. ...
  • ______. (۱۳۹۳). واژه نامه شعر بیدل. به اهتمام دکتر سید ...
  • حداد عادل،غلامعلی. (۱۳۸۰).دانشنامه جهان اسلام. تهران: بنیاد دائره المعارف اسلامی ...
  • حسینی، حسن. (۱۳۶۷). بیدل، سپهری و سبک هندی. چ ۱. ...
  • سلجوقی، صلاح الدین. (۱۳۸۸). نقد بیدل. چ ۲. قم: عرفان ...
  • طباطبایی، سید مهدی. (۱۳۹۳). بن مایه حباب و شبکه تصویرهای ...
  • فتوحی، محمود. (۱۳۹۰). سبک شناسی، نظریه ها، رویکردها و روش ...
  • کاظمی، محمدکاظم. (۱۳۸۷). کلید درباز. چ ۱. تهران: سوره مهر ...
  • گندمکار، راحله. (۱۳۹۶). استعاره هایی که باور داریم. چ ۱. ...
  • لیکاف، جورج. (۱۳۹۰). نظریه معاصر استعاره. ترجمه گروه مترجمان به ...
  • هاشمی، زهره. (۱۳۸۹). نظریه استعاره مفهومی از دیدگاه لیکاف و ...
  • نمایش کامل مراجع