اثر روی و کادمیم بر رشد، مقدار کلروفیل، فتوسنتز و غلظت کادمیم در چغندر لبویی

کادمیم (Cd) یکی از فلزات سنگین است که افزایش غلظت آن در محیط ریشه گیاه سبب بروز اختلالات متابولیسمی در گیاه می گردد. از طرف دیگر به دلیل شباهت رفتاری یونهای روی (Zn) و Cd، افزایش Zn در محیط ریشه می تواند تعدیل کننده ی تاثیرات سمی Cd باشد. به منظور بررسی اثر این دو یون بر رشد و عملکرد چغندر لبویی (Beta vulgaris L. cv. dark red) آزمایشی گلخانه ای با سه سطح Cd (صفر، ۴۵ و ۹۰ میکرو مولار) و سه سطح Zn (۵/۰، ۱۵۵ و ۳۱۰ میکرو مولار) با چهار تکرار به صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سال ۱۳۸۵ انجام گرفت. بذور چغندر لبویی در گلدانهای ۱۴ لیتری در بستر پرلایت کاشته شد. گیاهان با محلول غذایی هوگلند آبیاری گردیدند. مقدار کلروفیل، فتوسنتز و سطح برگ گیاهان در طول زمان رشد، بررسی و پس از گذشت سه ماه چغندر لبویی برداشت و غلظت Zn و Cd در برگ و ریشه گیاهان تحت آزمایش اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که مصرف Cd موجب افزایش معنی دار غلظت Cd در برگ و ریشه گیاه چغندر لبویی و کاهش معنی دار فتوستنز خالص شد. در تیمار۹۰ میکرومولار Cd (Zn۱Cd۲)، وزن خشک، سطح برگ، فتوسنتز، کلروفیل و غلظت Zn برگ به ترتیب ۷۲، ۳۲، ۳۹، ۲۹ و ۶۰ درصد نسبت به تیمار شاهد (Zn۱Cd۰) کاهش نشان دادند. مصرف Zn باعث افزایش معنی دار عملکرد گیاه، مقدار کلروفیل، سطح برگ و تعداد برگ گردید. مصرف Zn باعث افزایش غلظت Cd در برگها و ریشه چغندر لبویی گردید. اثر متقابل Zn و Cd بر میزان کلروفیل برگ معنی دار بود وZn  تخریب کلروفیل توسط Cd راکاهش داد.

کلیدواژه ها:

چغندر لبویی ، (Beta vulgaris L.) ، کادمیم ، روی ، کلروفیل و فتوسنتز