روند تغییرات بارش و دما در مقیاس های زمانی مختلف در حوزه آبخیز کرخه

بارش و دما از مولفه های اصلی اقلیم هستند که تغییرات آن ها می تواند ساختار آب و هوایی هر منطقه را دگرگون سازد. مطالعه تغییرات این دو مولفه، اطلاعات پایه مورد نیاز در ارزیابی فراوانی و شدت وقوع فرآیندهای حدی اقلیمی و هیدرولوژیکی را فراهم می نماید. در همین راستا، پژوهش حاضر به بررسی تغییرات زمانی بارش و دما در مقیاس های زمانی مختلف در حوزه آبخیز کرخه واقع در غرب کشور ایران پرداخته شده است. به این منظور، ابتدا همگنی و صحت سنجی داده ها، شش ایستگاه سینوپتیک دارای دوره آماری ۱۳۸۹-۱۳۵۹ (۲۰۱۰-۱۹۸۰) انتخاب شد. سپس، روند تغییرات سری های زمانی متغیرهای بارش و دما با استفاده از آزمون آماری من-کندال و تخمین گر سن ارزیابی شد. نتایج نشان داد که تغییرات بارش در اکثر ایستگاه های مطالعاتی کاهشی و بدون روند معنا دار بوده و در تعداد محدودی از ایستگاه ها دارای روند کاهشی معنا دار است که عموما مربوط به ما­ه های سرد سال (۰/۰۹- و ۰/۰۷- در ایستگاه‎های خرم آباد و سنندج در فوریه) می شود. بیش ترین تغییرات روند بارش در سری های زمانی سالانه (۰/۰۲- در ایستگاه سنندج) مشاهده شد. به این ترتیب که در اغلب ایستگاه ها، روند کاهشی معنا داری در بارش مشاهده شد. در تمام سری های زمانی مورد بررسی، دماهای کمینه و بیشینه در اکثر ایستگاه ها دارای روند افزایشی است. میزان این روند افزایشی در دمای کمینه بیش تر (شیب تغییرات ۲/۷۷ و ۲/۷۵ به ترتیب در ایستگاه های سنندج و اهواز) است.

کلیدواژه ها:

الگوی تغییرپذیری ، توزیع زمانی ، مدیریت منابع ، ناهمگونی تغییرات