بررسی و مقایسه ویژگی های ساختاری و عملکردی چشم انداز در لکه های اکولوژیک و وضعیت های مختلف اکوسیستم های مرتعی(مطالعه موردی: مراتع نیمه استپی آغچه-اصفهان)

بررسی عملکرد اکوسیستم می تواند کمک شایانی به تشخیص میزان تخریب و تفسیر چگونگی تغییرات نماید. این مطالعه با هدف ارزیابی ساختار و عملکرد مراتع نیمه استپی استان اصفهان در وضعیت های متوسط، ضعیف و خیلی ضعیف و همچنین مقایسه عملکرد لکه های مختلف اکولوژیک با استفاده از روش تجزیه و تحلیل عملکرد چشم انداز (LFA) در مراتع نیمه استپی آغچه اصفهان انجام شد. بدین منظور تعداد ۳، ۴ و ۷ سایت در مراتع ضعیف، خیلی ضعیف و متوسط (به روش ۴ فاکتوری) انتخاب و در هر سایت یک ترانسکت ۳۰ متری به طور تصادفی در جهت شیب غالب منطقه مستقر گردید. در هر ترانسکت، انواع لکه های اکولوژیک موجود شناسایی و طول، عرض و فضای بین لکه ها ثبت گردید. همچنین در هر نوع لکه اکولوژیک واقع در هر ترانسکت با ۳ تکرار تعداد ۱۱ شاخص وضعیت خاک سطحی طبق دستورالعمل روش LFA امتیازدهی و معیار های عملکرد خاک سطحی در این مناطق تعیین گردید. بر اساس نتایج، اکثر ویژگی های ساختاری (طول لکه ها، تعداد لکه ها، شاخص سطح لکه و شاخص ساختار چشم انداز) و عملکردی (نفوذپذیری، پایداری و چرخه مواد غذایی) بین مراتع با وضعیت های "خیلی ضعیف و متوسط" تفاوت معنی داری داشته (۵%= α) اما بین سایر وضعیت ها ("ضعیف و متوسط" و "ضعیف و خیلی ضعیف") تفاوت معنی داری مشاهده نشد. از طرف دیگر عملکرد لکه های اکولوژیک مختلف در سایت های با وضعیت "متوسط و خیلی ضعیف" تفاوت معنی داری نداشتند. ولی در وضعیت های ضعیف عملکرد لکه اکولوژیک "پهن برگ علفی- بوته-گراس" از نظر چرخه مواد غذایی به طور معنی داری نسبت به سایر لکه ها از جمله "پهن برگ علفی" و " پهن برگ علفی-گراس" بیشتر بود. از نتایج مطالعات تغییرات عملکردی می توان برای تعیین حد آستانه تغییرات در مراتع، اولویت بندی زیر حوزه ها و تیپ های گیاهی برای انجام پروژه های اصلاحی و پایش روند احیا در مراتع استفاده نمود.

کلیدواژه ها:

Function ، Semi-Steppe ، Landscape function analysis ، Condition ، Life form. ، ساختار ، عملکرد ، نیمه استپی ، تجزیه تحلیل عملکرد چشم انداز ، وضعیت ، شکل رویشی