نخستین گزارش از وقوع نماتود ریشهگرهی Meloidogyne javanica روی گیاه مورد (Myrtus communis L.) برای دنیا

گیاه مورد (مورت) با نام علمی .Myrtus communis L از خانواده Myrtaceae از مهم ترین گیاهان دارویی در طب سنتی و صنایع دارویی است. به علاوه به دلیل همیشه سبز بودن، هرس پذیری و شاخ و برگ متراکم، اغلب در شیب های مشرف به رودخانه ها، چمن کاری ها، بولوارها و حاشیه پارک ها به عنوان درختچه زینتی یا ایجاد پرچین سبز کاربرد دارد. پراکندگی جغرافیایی مورد، اروپای جنوبی و آسیا به ویژه ایران و دامنه رشته کوه های زاگرس در نواحی مرطوب و نیمه مرطوب است. در بازدیدی که از یک مزرعه دو ساله دست کاشت گیاه مورد به وسعت تقریبی دو هکتار واقع در منطقه کشکان از توابع شهرستان سراب دوره در ۶۰ کیلومتری غرب خرم آباد لرستان انجام شد، علائم ضعف، زردی و کمرشدی در تعدادی از بوته ها به صورت لکههای نامنظم مشاهده شد. بررسی ریشه ها علائم تورم به صورت گرههای کوچک منفرد یا مجتمع را نشان می داد که با بررسی میکروسکوپی و تشریح گرهها، نماتودهای ماده جنس Meloidogyne همراه با توده تخم از بافت های آلوده جدا شدند و این حاکی از آلودگی ریشه ها به نماتود ریشهگرهی بود. نمونه خاک اطراف ریشه نیز آزمایش شد و ۱۵۰۰ لارو سن دوم در ۲۵۰ سانتیمتر مکعب خاک شمارش گردید. با بررسی میکروسکوپی مشخصات مورفولوژی ماده های جدا شده، گونه M. javanica شناسایی شد. در  مطالعات مولکولی با استفاده از پرایمرهای اختصاصی Fjav و Rjav ، یک قطعه به اندازه حدود ۶۷۰ جفت باز تولید شد که شناسایی مورفولوژی را تایید کرد. آلودگی به نماتود مولد گره ریشه علاوه بر مزرعه فوق در یکی از گلخانههای تکثیر گیاه مورد در نزدیکی شهرستان خرم آباد نیز مشاهده شد. منابع زیادی در دنیا وجود دارد که نشان می دهد اسانس روغنی، پودر برگ و عصاره گیاه مورد دارای اثر کشندگی روی نماتود ریشهگرهی است ولی گزارشی از میزبانی گیاه مورد نسبت به گونه فوق و یا سایر گونه ها در دست نیست. براساس اطلاعات موجود این نخستین گزارش از آلودگی گیاه مورد توسط نماتود ریشهگرهی M. javanica در دنیاست   .