بازخوانی حکم فقهی حرمت حشره خواری در فقه اسلامی با تاکید بر فقه امامیه

سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 208

فایل این مقاله در 22 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_FVH-15-44_010

تاریخ نمایه سازی: 2 اردیبهشت 1401

چکیده مقاله:

امروزه توسعه جهانی، سبک زندگی در خوردن و آشامیدن را متحول ساخته است و با گسترش روزافزون صنایع غذایی و علوم وابسته به آن، مسائل مستحدث فراوانی فراروی فقه اسلامی قرار گرفته است. در این میان رویکرد صنایع غذایی به فرآورده هایی بر پایه حشرات از یک سو و کثرت وجود این فرآورده ها در بازارهای اسلامی از سوی دیگر، مساله ای است که ضرورت آن موجب شد تا این تحقیق حکم فقهی حرمت حشره خواری را از منظر فقه اسلامی، با تاکید بر فقه امامیه، مورد بازخوانی مجدد قرار دهد. در تحقیقات پیش از این هرچند موضوع حشره خواری و منافع آن مورد تحقیق و بررسی قرارگرفته است اما عمده این تحقیقات از سوی محققان علوم تجربی انجام گرفته و زمینه اصلی پژوهش در آنها نیز بر پایه صنایع غذایی، کشاورزی و اقتصاد بوده است. از همین رو تحقیق حاضر در موضوع حکم حشره خواری، به لحاظ تکیه بر منابع فقهی همه مذاهب اسلامی از یک سو و انجام آن توسط دانش آموختگان علم فقه از سوی دیگر، برای اولین بار در قالب یک مقاله ارائه می گردد. تحقیق حاضر به روش توصیفی- تحلیلی و با رجوع به منابع فقهی مذاهب اسلامی، به ویژه مذهب امامیه، انجام گرفته است و پس از بررسی ادله حرمت حشرات در منابع مذکور مشخص گردید: برخلاف تلقی عمومی بر حرمت حشره خواری، در فقه اسلامی، حکم حشره خواری بین حلیت مطلق و حرمت مطلق نوسان دارد و در فقه امامیه نیز دلیل مورد اتفاقی که از سوی همه فقها پذیرفته شده باشد، بر حرمت خوردن حشرات وجود ندارد.

کلیدواژه ها:

اطعمه. اشربه ، حشره ، حشره خواری. غذای حلال

نویسندگان

علیمحمد حیدرسرلک

استادیار دانشگاه علوم پزشکی گلستان؛ دکترای فقه اسلامی

سید رسول حسینی کوهستانی

استادیار دانشگاه علوم پزشکی گلستان؛ سطح چهار حوزه

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ابن ادریس حلی، محمد بن منصور(۱۴۱۰۸)، السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی، ...
  • ابن الحاجب المالکی، عثمان بن عمر(۲۰۰۰م.)، جامع الامهات، تحقیق: ابوعبدالرحمن ...
  • ابن الرفعه، احمد بن محمد(۲۰۰۹م)، کفایه النبیه فی شرح التنبیه، ...
  • ابن جزی الکلبی الغرناطی، محمد بن احمد(بی تا)، القوانین الفقهیه، ...
  • ابن حزم اندلسی، علی بن احمد(بی تا)، المحلی بالآثار، بیروت: ...
  • ابن شاس، عبد الله بن نجم الجذامی(۲۰۰۳م)، عقد الجواهر الثمینه ...
  • ابن عسکر البغدادی، عبدالرحمن(بی تا)، ارشاد السالک الی اشرف المسالک، ...
  • ابن فارس، احمد بن فارس القزوینی(۱۹۷۹م)، معجم مقاییس اللغه، تحقیق: ...
  • ابن قدامه مقدسی، عبدالله ابن احمد(۱۹۶۸م)، المغنی، مصر: مکتبه القاهره ...
  • (۱۹۹۴م)، الکافی فی فقه الامام احمد، بیروت: دارالکتب العلمیه ...
  • ابن مازه، محمود بن احمد(۲۰۰۴م)، المحیط البرهانی فی ...
  • ابوالبرکات عبدالسلام، ابن تیمیه الحرانی(۱۹۸۴م)، المحرر فی الفقه، ...
  • استادی، یحیی(۱۳۹۵)، «حشرات خوراکی، چالش ها و فرصت ها»، مجله ...
  • بحرینی، مجید(۱۳۹۴)، جانورشناسی، تهران. شرکت چاپ و نشر کتاب های ...
  • بروجری، آقا حسین طباطبایی(۱۴۲۹ق)، منابع فقه شیعه، ترجمه مهدی حسینیان ...
  • (۱۴۱۶ق)، تقریر بحث السید البروجردی، قم: دفتر انتشارات اسلامی ...
  • الجاحظ، عمرو بن بحر الکنانی(۱۴۲۴ق)، الحیوان، چ۲، بیروت: دار الکتب ...
  • بهجت فومنی، محمد تقی(۱۴۲۶ق)، جامع المسائل، چ۲، قم: دفتر معظم ...
  • خمینی، سید روح الله موسوی(بی تا)، تحریر الوسیله، قم: موسسه ...
  • خویی، سید ابو القاسم موسوی(بی تا)، المستند فی شرح العروه ...
  • (۱۴۱۰ق)، منهاج الصالحین، قم: مدینه العلم ...
  • راغب اصفهانی، حسین بن محمد(۱۴۱۲ق)، مفردات الفاظ القرآن، چ۱، بیروت/ ...
  • زند، سحر(۱۳۹۴)، «آیا خوردن حشرات می تواند کره زمین را ...
  • سازمان پژوهش و برنامه ریزی(۱۳۹۸)، زیست شناسی، چ۴، تهران: شرکت ...
  • سبزواری، سید عبد الاعلی(۱۴۱۳ق)، مهذب الاحکام، قم: موسسه المنار ...
  • سرخسی، محمد بن احمد(۱۴۱۴ق)، المبسوط، بیروت: دار المعرفه ...
  • سید مرتضی، علی بن حسین(۱۴۱۷ق)، المسائل الناصریات، تهران: رابطه الثقافه ...
  • (۱۴۱۵ق)، الانتصار فی انفرادات الامامیه، قم: دفتر انتشارات اسلامی ...
  • شهید اول، محمد بن مکی(۱۴۱۷ق)، الدروس الشرعیه فی فقه الامامیه، ...
  • شهید ثانی، زین الدین بن علی(۱۴۱۳ق)، مسالک الافهام، قم: موسسه ...
  • شیخ صدوق، محمد بن علی بن بابویه(۱۴۱۳ق)، من لا یحضره ...
  • شیخ طوسی، محمد بن حسن(۱۴۰۰ق)، النهایه فی مجرد الفقه و ...
  • (۱۳۷۸ق)، المبسوط فی فقه الامامیه، تهران: المکتبه المرتضویه ...
  • شیرازی، ابواسحاق(بی تا)، المهذب فی فقه الامام الشافعی، بیروت: دار ...
  • صاحب بن عباد، اسماعیل(۱۴۱۴ق)، المحیط فی اللغه، بیروت: عالم الکتاب ...
  • صدر، سید محمد(۱۴۲۰ق)، ماوراء الفقه، بیروت: دار الاضواء ...
  • طباطبایی حائری، سید علی(۱۴۱۸ق)، ریاض المسائل، قم: موسسه آل البیت: ...
  • طریحی، فخر الدین(۱۴۱۶ق)، مجمع البحرین، تهران: کتابفروشی مرتضوی ...
  • علامه حلی، حسن بن یوسف(۱۴۲۰ق)، تحریر الاحکام الشرعیه ...
  • (۱۴۱۳ق)، قواعد الاحکام فی معرفه الحلال و الحرام، ...
  • عهد عتیق(۲۰۱۵م)، ترجمه هزاره نو، انگلستان، انتشارات ایلام ...
  • فاضل هندی، محمد بن حسن(۱۴۱۶ق)، کشف اللثام، قم: دفتر انتشارات ...
  • فراهیدی، خلیل بن احمد(۱۴۱۰ق)، کتاب العین، چ۲، قم: نشر هجرت ...
  • فیض کاشانی، ملا محمد محسن(بی تا)، مفاتیح الشرائع، ...
  • فیومی، احمد بن محمد(بی تا)، المصباح المنیر، قم: دار الرضی ...
  • قلندری، حنیف(۱۳۸۸)، «جانورشناسی»، دائره المعارف بزرگ اسلام ج ۱۷، تهران: ...
  • قمی طباطبایی، سید تقی(۱۴۱۷ق)، الغایه القصوی فی التعلیق علی العروه ...
  • کاسانی حنفی، ابوبکر(۱۹۸۶م)، بدائع الصنائع فی ترتیب الشرائع، بیروت: دار ...
  • کیدری، قطب الدین(۱۴۱۶ق)، اصباح الشیعه بمصباح الشریعه، قم: موسسه امام ...
  • ماوردی، علی بن محمد(۱۹۹۹م)، الحاوی الکبیر، تحقیق: علی ...
  • مجلسی، محمد باقر بن محمد تقی(۱۴۱۰ق)، بحار الانوار، ...
  • محقق حلی، جعفر بن حسن(۱۴۰۸ق)، شرائع الاسلام، قم: موسسه اسماعیلیان ...
  • محقق داماد، سید مصطفی(۱۴۰۶ق)، قواعد فقهی ، تهران: مرکز نشر ...
  • محقق سبزواری، محمد باقر بن محمد مومن(۱۴۲۳ق)، کفایه الاحکام، قم: ...
  • مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی(۱۳۸۹)، فرهنگ نامه اصول فقه، قم: ...
  • مصطفوی، حسن(بی تا)، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، [بی جا]: ...
  • مغربی. ابوحنیفه نعمان بن محمد(۱۳۸۵)، دعائم الاسلام، قم: موسسه آل ...
  • مغنیه، محمد جواد(۱۴۲۱ق)، فقه الامام الصادق۷، قم: موسسه انصاریان ...
  • مقدس اردبیلی، احمد بن محمد(۱۴۰۳ق)، مجمع الفائده و البرهان، قم: ...
  • وزاره الاوقاف و الشئون الاسلامیه(۱۴۲۷-۱۴۰۴ق)، الموسوعه الفقهیه الکویتیه، ...
  • نائینی، محمد حسین(۱۳۷۶)، فوائد الاصول، قم: دفتر انتشارات اسلامی ...
  • نجفی، محمد حسن(۱۴۰۴ق)، جواهر الکلام، چ۷، بیروت: دار احیاء التراث ...
  • نراقی، ملا احمد(۱۴۱۵ق)، مستند الشیعه فی احکام الشریعه، قم: موسسه ...
  • نراقی، ملا محمد مهدی(۱۴۲۶ق)، تحفه رضویه، قم: انتشارات دفتر تبلیغات ...
  • نودهی، کبری و مسعود کثیری(۱۳۹۲)، «تاثیر آموزه های طب بهداشتی ...
  • نمایش کامل مراجع