جستاری در گونه شناسی میراث مکتوب کهن علویان بکتاشی با تاکید بر عناصر مشترک اعتقادی آنان با اندیشه کلامی اثنا عشری

یکی از منابع مهم پژوهشی در حوزه تمدنی جهان اسلام، نسخ خطی است و بخشی از این مواریث کهن، طبعا متعلق به طیف جامعه شیعی است. وجود عناصر مشترک قوی اعتقادی و مشابهت ها و تاثیرات رفتاری بکتاشیان از آموزه های مکتب اهل بیت:، با شکلی صوفیانه، حاکی از آن است که آنان، بی تردید، بخشی از جامعه شیعی دورمانده از اصل خویش اند. بررسی مقدماتی گونه شناختی متون کهن بکتاشیان، نشان می دهد بیشترین آثار بکتاشیه به زبان ترکی عثمانی و در موضوع کلی تصوف، شامل بیان آیین ها و آداب جمع خانه ها، همراه شرح احوال و نقل سخنان رهبران بکتاشیه، افسانه های عجیب تاویلی درباره رهبران بکتاشیه، به ویژه حاجی بکتاش ولی، همچنین نگاه نیمه لاهوتی به حضرت علی ۷ همراه تاثیرپذیری های بیشتر از آموزه های امام صادق ۷، در کنار ردپایی از عناصر اندیشه های غالیانه و تاویلی شیعی، به ویژه در مسئله تولا و تبرا از غاصبان حقوق اهل بیت: است. تحریر این نوشتار، به روش توصیفی و کتاب خانه ای، بیشتر بر پایه نسخه های خطی بکتاشیه موجود در کتاب خانه های ترکیه بوده است.

کلیدواژه ها:

بکتاشیه ، علویان ، شیعه ، تصوف ، نسخ خطی ، ترکیه