مروری نقادانه بر ساختار انقلاب های علمی

انگیزه و هدف اصلی تامس کوهن از تدوین کتاب ساختار انقلاب­های علمی، ارائه تحلیلی در حوزه تاریخ فلسفه علم و تبیین دگرگونی­ها و استمرار نهاد علم است. کوهن که تحصیلات خودش را در فیزیک (مهندسی هیدرولیک) تا درجه دکتری به­پایان رسانده، بیش تر به تاریخ فلسفه علم (یا به­گفته بعضی، تاریخ و فلسفه علم)گرایش داشت. او تحت تاثیر آموزه­های افرادی مانند ماکس پلانک، الکساندر کویره و جیمز کاننت (رئیس دانشگاه هاروارد در زمان تحصیل نویسنده در آن دانشگاه) به این گرایش علاقه مند شد. علاوه بر این افراد، لودویگ ویتگنشتاین و استنلی کیول بر کوهن و علاقه مندی او به رویکرد هرمنیوتیک بسیار موثر بودند. او در این کتاب، که در زمان خود (دهه ۱۹۶۰) کاری به­واقع نوآورانه بود، مفاهیم مهمی را به­کار می­گیرد که شاید مهم ترین آن­ها ”پارادایم“ و ”اجتماع علمی“ باشد. مناسباتی که کوهن بین این دو مفهوم بیان نموده در توسعه جامعه­شناسی علم تاثیر فراوان داشته است. هدف اصلی این مقاله، بازخوانی نقادانه این اثر مهم از دید جامعه­شناختی است.

کلیدواژه ها:

پارادایم ، اجتماع علمی ، انقلاب علمی ، علم عادی ، قیاس­ناپذیری پارادایم­ها ، استمرار علم