بررسی واکنش های فیزیولوژیک دو گونه گیاه داروئی مرزنجوش به محلول پاشی کیتوزان تحت شرایط تنش کم آبی

مرزنجوش یکی از مهم ترین گیاهان دارویی در جهان است که به دلیل اهمیت اقتصادی، کمیت وکیفیت اسانس بسیار شناخته شده است. تنش خشکی جزو تنش های غیرزیستی است که در صورت بروز، موجب خسارت های متعدد به گیاهان می شود. کیتوزان به عنوان الیستور زیستی، با افزایش فعالیت دفاعی گیاه از بروز خسارت های شدید به گیاهان در شرایط تنش جلوگیری می کند. بدین منظور جهت ارزیابی اثر القاکننده کیتوزان و تنش کم آبی بر رشد و پارامترهای فیزیولوژیک مرزنجوش، آزمایشی در گلخانه دانشگاه شهید مدنی آذربایجان- ایران به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. عامل های مورد بررسی شامل محلول پاشی کیتوزان در سه سطح (صفر، ۲۵۰ و ۵۰۰ میلی گرم بر لیتر)، عامل دوم گونه های مرزنجوش (Origanum majorana وOriganum vulgare) و عامل سوم سطوح تنش (تنش کم آبی و عدم تنش) بودند. زمان اعمال تنش کم آبی و تیمار با کیتوزان سه هفته قبل از گلدهی کامل بود. نتایج نشان داد که تنش کم آبی موجب کاهش درصد ماده خشک بوته، صفات محتوای رطوبت نسبی برگ، محتوای کلروفیل a، کلروفیل b، کلروفیل کل و کاروتنوئید شد، در حالی که محتوای هیدروژن پراکسید (H۲O۲)، مالون دی آلدهید (MDA)، پرولین و بازده اسانس را افزایش داد. محلول پاشی کیتوزان در شرایط تنش کم آبی باعث افزایش وزن خشک شاخساره، کلروفیلa، کلروفیل کل، کارتنوئید، محتوای رطوبت نسبی برگ، پرولین و بازده اسانس شد. نتایج نشان داد که استفاده از کیتوزان به عنوان الیسیتور زیستی، با توجه به مهندسی متابولیت می تواند اثرات سوء تنش کم آبی را در گیاه مرزنجوش به عنوان یک گیاه داروئی کاهش دهد.

کلیدواژه ها:

پارامترهای فیزیولوژیک ، تنش کم آبی ، کیتوزان ، گونه مرزنجوش