بررسی عوامل موثر بر اسکان غیررسمی و حاشیه نشینی با تاکید بر رویکرد مدیریت شهری (نمونه موردی: کلانشهرمشهد)

مساله اسکان های غیر رسمی در مناطق شهری کشورهای جهان سوم یکی از عوارض رشد فزاینده شهرنشینی و افزایش جمعیت شهرها و فقدان نظام یکپارچه و موثر مدیریت شهری تلقی می شود. اسکان غیررسمی و حاشیه نشینی در کلانشهرهای جهان سوم و ایران مسبوق به زمینه ها و دلایل شکل گیری متعددی است. با توجه به برون زادگی پدیده شهرنشینی در ایران و همچنین اتکای اقتصاد ملی به پیشتازی کلانشهرها در اقتصاد جهانی بنابراین توجه به موضوع حاشیه نشینی حیاتی و مهم است. در کلانشهر مشهد به عنوان دومین کلانشهر مذهبی جهان عرصه های فضایی بسیاری در سیطره پدیده فوق است، هدف پژوهش حاضر شناخت موانع و مشکلات پیشروی ساماندهی شهرمشهد با تاکید بر مسائل مدیریتی و چاره جویی در جهت یافتن الگویی مناسب به منظور برون رفت از وضع موجود می باشد. این پژوهش از نظر روش تحقیق، توصیفی از نوع کیفی و به لحاظ اهداف کاربردی، مبتنی بر منابع علمی- اسنادی است. برای جمع آوری اطلاعات مربوط به مبانی نظری از مطالعات کتابخانه ای و... استفاده می شود، جمع آوری اطلاعات به صورت کیفی می باشد. یافته های تحقیق نشان می دهد سکونتگاه های غیررسمی که در پیرامون این شهر گسترش یافته اند نه تنها خود دارای مسائل و مشکلات متعدد اجتماعی، اقتصادی، کالبدی، امنیتی، زیست محیطی و ... هستند، بلکه معضلاتی برای شهر مشهد نیز بوجود آورده است و چنانچه در جهت کاهش این روند رشد تمهیداتی اندیشیده نشود، افزایش شمار ساکنان حاشیه نشینان چهره شهر را دگرگون و حیات آنرا تهدید می کند و مشکلات جدی را فراروی مدیریت شهری قرار خواهد داد. نتایج کلی پژوهش بیانگر آن است که ساماندهی سکونتگاه های غیررسمی با موانع و مشکلات متعددی از جمله مهاجرت بیشتر، تعدد مدیریتی و عدم هماهنگی بین دستگاهی، نگرش های نادرست به مسئله اسکان غیررسمی و فقدان مدیریت واحد شهری، عدم رضایت از وضعیت مدیریت شهری، نبود اشتغال مناسب، نبود وضعیت تحصیلی مطلوب، فاقد استحکام بنا و... مواجه می باشند. اسکان نادرست حاشیه نشینان باعث شده است که مدیریت شهری نتواند امکانات قابل قبول به آنها ارائه دهد و این مساله منجر به نارضایتی شهروندان از مدیریت شهری در کلانشهر مشهد گردیده است.

کلیدواژه ها:

اسکان غیررسمی ، حاشیه نشینی ، کلانشهرمشهد ، مدیریت شهری