تاریخچه مفهوم قانون در زمان قاجار

نظام قضایی ایران، از زمان صفوی تا دوره قبل از مشروطیت، به صورت تفکیک محاکم عرفی و شرعی باقیمانده بود که کاستی هایی را شامل می شد. ورود مدرنیته به ایران، در زمان قاجار و جنبش مشروطیت، زمینه جهت آشنایی ایرانیان با قانون و تحول در نظام قضایی را فراهم نمود. ازآنجایی که قانون، هسته بنیادین نظام حقوقی و حیات قضایی را به خود اختصاص می دهد، هدف پژوهش حاضر، پرداختن به تاریخچه مفهوم قانون در زمان قاجاریه به عنوان یک نقطه عطف تاریخی میباشد. این پژوهش را میتوان یک تحقیق تاریخی مقطعی با - رویکرد توصیفی دانست. ورود قانون به ایران، فرازوفرودهای زیادی را پشت سر گذاشته و عکس العمل های متضادی را برانگیخته که نمایانگر مواجهه شرع با مدرنیته بود. گروهی مخالف با آن، جمعی موافق با آن و دسته ای خواهان در کنار هم قرارگرفتن قانون و فقه بودند. این مواجهه در سه گروه مخالف با قوانین غربی با تکیه صرف بر شرع، موافقت با قوانین و درنهایت، قبول قوانین در کنار اصول شرع تقسیم بندی می شود کههرکدام از آنها، دارای افراد شاخصی هستند. رویکرد غالبی که در مواجهه با مدرنیته و ورود قوانین از دوره قاجار تا به امروز، پابرجاست، رویکرد سازگاری قوانین با شرع و کنار هم قرارگرفتن آنها می باشد.

کلیدواژه ها:

قاجار ، مشروطیت ، قانون ، نظام قضایی ، تاریخ حقوق