تاثیر شدت های مختلف پرتو فرابنفش (UV) بر روی رشد و برخی متابولیت های ثانویه گیاه گل راعی کرکدار(Hyprericum hirsutum L.)

تولید موادموثره در گیاهان دارویی توسط فرایندهای ژنتیکی کنترل می شود، ولی شدیدا تحت تاثیر عوامل محیطی هم قرار دارد. گل راعی کرکدار یک گیاه دارویی مهم می باشد که اغلب در مناطق مرتفع رویش دارد. از آنجایی که شدت تابش پرتو فرابنفش در این مناطق بالا می باشد از این رو در این تحقیق اثرسطوح مختلف پرتوفرابنفش بر روی رشدو برخی متابولیت های ثانویه و ترکیبات این گیاه موردبررسی قرارگرفت. آزمایش به صورت گلدانی با پنج تیمار و هر تیمار با چهارتکرار اجرا گردید.گیاهان تحت تابش چهارسطح مختلف از پرتو فرابنفش با شدت های ۳، ۵، ۱۵و ۲۵کیلوژول بر مترمربع در روز قرارگرفتند و یک مجموعه نیز به عنوان شاهد درنظر گرفته شد. پس از ۵۱روز از کاشت گیاهان که به مدت ۲۱روز تیماردهی شده بود، سنجش های مورد نظر انجام شد. افزایش شدت پرتوفرابنفش باعث کاهش وزن تر و خشک اندام های هوایی، طول اندام هوایی، طول میانگره ها، محتوای کلروفیلa و کلروفیل کل و قندهای محلول شد که هر کدام در شدت های ۲۵ کیلوژول برمترمربع در روز کمترین مقدار بودند. با افزایش شدت پرتو فرابنفش غلظت فنل ها، فلاونوئیدها و مالون دی آلدئید به طورقابل توجهی افزایش یافت و در شدت ۲۵ کیلوژول بر متر مربع در روز بیشترین مقداربودند. غلظت آنتوسیانین و پراکسیدهیدروژن درگیاهان تیمار شده با ۵ و ۱۵کیلوژول بر مترمربع در روز، و غلظت کاروتنوئیدها در گیاهان تیمار شده با ۳ و ۵کیلوژول بر متر مربع در روز، تفاوت معنی داری با شاهد نشان داد.نتایج این پژوهش نشان داد که جمع آوری بذرهای گیاه گل راعی کرکدار از ارتفاع حدود ۲۱۱۰ متر به واسطه وجود پرتوهای فرابنفش سبب تغییر در ترکیبات بیوشیمیایی گیاه شد.

کلیدواژه ها:

فنل ، فلاونوئید ، آنتوسیانین ، کاروتنوئید ، مالون دی آلدئید