کمینه گرایی / بیشینه گرایی؛ شاخصی اثرگذار در روش تفسیری مفسران قرآن کریم

در بررسی روش تفسیری مفسران قرآن کریم، بررسی پیشزمینه اولین گام شمرده میشود. یکی از پیشزمینه های معرفتی ازوتریک (باطنی و نهان)، نگاه کمینهگرا یا بیشینهگرا داشتن مفسر نسبت به مسائل مختلف است. مسئله اصلی این نوشتار بررسی زمینه های کمینهگرایی و بیشینهگرایی اثرگذار در روش تفسیری مفسران قرآن کریم است. با توجه به اینکه قرآن در درجه اول از محتوای دینی و مذهبی برخوردار بوده و همچنین به صورت یک متن است، لذا زمینه های کمینهگرایی و بیشینهگرایی مطرحشده در این مقاله هم تابعی از این دو ویژگی- دینی و ادبی- و ناظر به آنها است و به زمینه های دیگر پرداخته نشده است. از این رو در این نوشتار، دین، شریعت، متن (نصوص) و تاویل به عنوان چهار زمینه مهم در کمینهگرا یا بیشینهگرا بودن مفسران، با رویکرد توصیفی تحلیلی مورد بررسی قرار گرفته و اثرگذاری آن بر نوع فهم و تفسیر از آیات تبیین شده است. همچنین راه های احراز کمینهگرا یا بیشینهگرا بودن مفسر در هر کدام از زمینه ها نیز تبیین شده است.

کلیدواژه ها:

روش ها و مکاتب تفسیری ، تفسیر قرآن کریم ، تاویل گرایی ، متن گرایی ، عقل گرایی