مفاهیم غنایی منظومه مجنون و لیلی امیر خسرو دهلوی با تاکید بر جلوه های مادی معشوق در تطبیق با لیلی و مجنون مصور خمسه نظامی

سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 157

فایل این مقاله در 18 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_ISLART-18-43_025

تاریخ نمایه سازی: 16 فروردین 1401

چکیده مقاله:

مفاهیم غنایی در ادبیات شرق به­ویژه ادب فارسی جایگاه ویژه­ای دارد. تا جایی­که هر کس بارقه­ای از عشق در دلش یافته بی­درنگ سراغ شعر و ادبیات رفته است. امیر خسرو دهلوی و نظامی گنجوی از شعرایی هستند که مفاهیم غنایی یکی از موضوعات اصلی آثارشان است. بن­مایه­ی عشق مجازی از مضامین شعری منظومه­های امیرخسرو دهلوی بوده است. امیر خسرو  دهلوی و آثارش جایگاه والایی در ادب غنایی فارسی دارد. هر چند در هر دوره­ای از سبک­های رایج فارسی این بن­مایه­ها دستخوش تغییرات بوده­اند اما  نگاه دهلوی به عشق ادامه­ی همان نگاه شاعران سبک عراقی است که با تلفیقی از عشق حقیقی و مجازی است. بررسی مفاهیم غنایی در اشعار امیرخسرو از نقطه نظر وسع آثار غنایی دارای اهمیت بسزایی است. این پژوهش به روش توصیفی-تحلیلی و با تکیه بر داده­های منابع کتابخانه­ای انجام شده است. یافته­های پژوهش حاکی از این است که مفاهیم غنایی در منظومه­ مجنون و لیلی امیر خسرو دهلوی، پاک و عاری از هر­گونه لاابالی­گری است و بسته به حالات روحی و روانی شاعر گاه با معشوقی مهربان و رئوف و گاهی معشوقی متکبر و بی­توجه به عاشق است. این مفاهیم غنایی را می توان در منظومه لیلی و مجنون نظامی و نگاره­های موجود در آن نیز مشاهده کرد.اهداف پژوهش:۱.بررسی مفاهیم متعالی انسانی در آثار منظوم امیرخسرو است.۲. بررسی جلوه­های مادی معشوق در منظومه لیلی و مجنون امیر خسرو دهلوی و نظامی.سوالات پژوهش:۱. مفاهیم غنایی منظومه­های امیر خسرو با تاکید بر جلوه­های مادی معشوق چگونه است؟۲. جایگاه جلوه­های مادی معشوق در منظومه لیلی و مجنون امیرخسرو دهلوی و نظامی چگونه است؟

کلیدواژه ها:

نویسندگان

پریسا غلام زاده نیکجو

دانشجوی دکتری گروه ادبیات فارسی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران

ایوب کوشان

گروه ادبیات فارسی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران

رستم امانی

گروه ادبیات فارسی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • اصغری بایقوت، یوسف؛ ذوالفقاری، محسن. (۱۳۸۸). تحلیل عناصر داستانی مثنوی ...
  • احمدی گیوی، حسن؛ انوری، حسن. (۱۳۸۴). دستور زبان فارسی۱، تهران: ...
  • امیرخسرو، خسرو بن محمود. (۱۳۶۲). خمسه، تهران: نشر شقایق ...
  • پارساپور، زهرا. (۱۳۸۳). مقایسه زبان حماسی و غنایی با تکیه ...
  • پورجوادی، نصرالله. (۱۳۷۲). «داستان عشق و فصلنامه هستی». شماره مسلسل ...
  • حق­بین، فریده. (۱۳۸۲ و ۱۳۸۳). بررسی ساخت­های نامتعدی در زبان ...
  • دهخدا، علی­اکبر. (۱۳۷۷). لغت­نامه دهخدا، زیر نظر دکتر محمد معین، ...
  • دهقانی، محمد. (۱۳۷۸). وسوسه­ی عاشقی (بررسی تحول مفهوم عشق در ...
  • دیوان کامل امیر خسرو(۱۳۸۱). با مقدمه مرحوم سعید نفیسی. تهران: ...
  • روحانی، حمیدرضا؛ سخاوت، آزاده. (۱۳۹۵). «معری و بررسی نسخه­ای مصور ...
  • زرین­کوب، عبدالحسین. (۱۳۶۶). دنباله­ی جستجو در تصوف ایران. چاپ سوم، ...
  • ذاکری کیش، امید. (۱۳۹۵). نقد و بررسی نظریه­ی ادبیات غنایی ...
  • سجادی، سید ضیاءالدین. (۱۳۸۸). مقدمه­ای بر مبانی عرفان و تصوف، ...
  • شمسیا، سیروس (۱۳۷۰). سیر غزل در شعر فارسی، چ چهارم، ...
  • صفا، ذبیح­الله. (۱۳۷۰). تاریخ ادبیات در ایران (جلد سوم، بخش ...
  • ضرقام، ادهم؛ داستان فرزانه. (۱۳۹۵). «پژوهشی پیرامون قدیمی ترین نسخه ...
  • عبادیان، محمود. (۱۳۸۶). درآمدی به سبک و سبک­شناسی در ادبیات، ...
  • علوی مقدم، محمد و همکاران. (۱۳۹۲). معانی و بیان، چاپ ...
  • محمدپور، محمد امین؛ بابا صفری، علی اصغر و خانی، نرگس. ...
  • محمدی، نیلوفر. (۱۳۹۵). «بررسی تطبیقی مجنون و لیلی امیرخسرو دهلوی ...
  • نوروزی، فائزه؛ عرب زاده، جمال و اسکندری، ایرج. (۱۳۹۷). «گونه­شناسی ...
  • نمایش کامل مراجع