بررسی جنبه های کمی، کیفی و اقتصادی کشت مخلوط سیر (Allium sativum L.) و شنبلیله (Trigonella foenum-graceum L.) در سیستم های تغذیه آلی و شیمیایی

این آزمایش به صورت کرت های خرد شده بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی ۹۷-۱۳۹۶ در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه گناباد اجرا شد. عامل اصلی شامل شاهد، کود شیمیایی (۱۰۰، ۱۲۰ و ۱۵۰ کیلوگرم در هکتار به ترتیب اوره، سوپرفسفات تریپل و سولفات پتاسیم) و ورمی کمپوست (۱۰ تن در هکتار) و عامل فرعی شامل کشت مخلوط سیر (Allium sativum L.) و شنبلیله (Trigonella foenum-graceum L.) با نسبت های ۷۵:۲۵، ۵۰:۵۰، ۲۵:۷۵ و ۱۰۰:۱۰۰ و کشت خالص دو گیاه بود. نتایج نشان داد تعداد و طول سوخک در تیمار کود شیمیایی بیشترین افزایش را نشان دادند، هر چند اختلاف معنی داری بین این تیمار و ورمی کمپوست وجود نداشت. در حالی که تیمار ورمی کمپوست موجب بیشترین افزایش در قطر سوخک شد. بیشترین تعداد سوخک از کشت مخلوط ۵۰:۵۰ و طول و قطر سوخک از تیمار ۲۵:۷۵ بدست آمد. بیشترین عملکرد بیولوژیک و سوخ (به ترتیب ۳۸۶۷ و ۲۲۹۳ کیلوگرم در هکتار) از کشت خالص سیر و کود شیمیایی حاصل شد. بیشترین اسانس سیر از کاربرد ورمی کمپوست (۲.۳۳%) و کشت مخلوط۵۰:۵۰ (۲.۳۶%) حاصل شد. ارتفاع بوته و تعداد غلاف در بوته شنبلیله در تیمار تغذیه شیمیایی بیشترین افزایش (به ترتیب ۳۰% و ۲۱%) را داشتند. همچنین، بیشترین تعداد غلاف در بوته شنبلیله از کشت مخلوط ۲۵:۷۵ بدست آمد. بالاترین عملکرد علوفه و دانه شنبلیله (به ترتیب ۲۰۵۷ و ۶۸۲ کیلوگرم در هکتار) در کشت خالص و کود شیمیایی مشاهده شد. عملکرد بیولوژیک شنبلیله در تیمارهای کود شیمیایی (۲۸۰۰ کیلوگرم در هکتار) و آلی (۲۷۳۳ کیلوگرم در هکتار) تحت کشت خالص بالاتر بود. بیشترین اسانس بذر شنبلیله از تیمار کود شیمیایی (۱.۱۶%) و کشت مخلوط ۲۵:۷۵ (۱.۱۲%) بدست آمد. الگوهای کشت مخلوط نسبت برابری زمین بیشتر از ۱ حاصل کردند و بهترین حالت از نسبت ۱۰۰:۱۰۰ بدست آمد. سیر در تیمارهای کشت مخلوط بجز ۱۰۰:۱۰۰ نسبت به شنبلیله غالبیت داشت. سودمندی کشت مخلوط نیز به جز تیمار ۱۰۰:۱۰۰ بیشتر از ۱ بود و بیشترین مزیت اقتصادی از کشت مخلوط ۷۵:۲۵ در شرایط تغذیه آلی بدست آمد.

کلیدواژه ها:

الگوی کشت ، سودمندی اقتصادی ، سیستم تغذیه ، غالبیت ، نسبت برابری زمین