ارزیابی ژنتیکی عملکرد تولیدی گاوهای شیری هلشتاین در شرایط مختلف اقلیمی ایران

در مطالعه حاضر از رکوردهای ۱۹۱۹۱۰ راس گاو شیری نژاد هلشتاین در دوره اول شیرواری به منظور بررسی عملکرد صفات تولید شیر و درصد چربی شیر ۳۰۵ روز گاوهای شیری هلشتاین در اقلیم های مختلف ایران استفاده گردید. داده های مذکور مربوط به ۱۳۶۸ گله بوده که طی سال های ۱۳۷۹ تا۱۳۹۰ توسط مرکز اصلاح نژاد و بهبود تولیدات دامی کشور جمع آوری شده بود. محل جغرافیایی گله ها با توجه به شرایط آب و هوایی و با استفاده از روش طبقه بندی اقلیمی دومارتن پیشرفته به ۵ گروه اقلیمی (خشک بیابانی، نیمه خشک، مدیترانه ای، نیمه مرطوب و مرطوب) دسته بندی شد. مولفه های واریانس-کوواریانس ژنتیکی صفات مورد بررسی با مدل حیوانی و روش حداکثر درست نمایی محدود شده بدون مشتق گیری برآورد شدند. وراثت پذیری تولید شیر ۳۰۵ روز در محدوده ۱۱/۰ (اقلیم مدیترانه ای) تا ۲۹/۰ (اقلیم خشک بیابانی) و درصد چربی شیر ۳۰۵ روز در دامنه ۱۰/۰ (اقلیم مدیترانه ای) تا ۲۸/۰ (اقلیم خشک بیابانی) برآورد شدند. در اقلیم های خشک بیابانی، نیمه خشک، مدیترانه ای، نیمه مرطوب و مرطوب روند ژنتیکی تولید شیر ۳۰۵ روز به ترتیب ۲۰/۲۲، ۳۷/۱۷، ۰۷۴/۰-، ۹۲/۰ و ۷۱/۰- و روند ژنتیکی درصد چربی شیر ۳۰۵ روز به ترتیب ۰۰۱۲/۰-، ۵-۱۰ ×۲۳/۱، ۵-۱۰×۵، ۰۰۰۲/۰ و ۰۰۰۴/۰- برآورد شدند. با توجه به اختلافات موجود در پارامترهای ژنتیکی صفات مورد بررسی در اقلیم های مختلف، به نظر می رسد که عملکرد گاوها در مناطق مختلف متفاوت بوده که می تواند ناشی از اثر متقابل ژنوتیپ و محیط باشد.

کلیدواژه ها:

اقلیم های ایران ، پارامترهای ژنتیکی ، عملکرد ، گاو شیری هلشتاین