سنگ نگاری، زمین شیمی و جایگاه زمین ساختی سنگ های آتشفشانی شمال باختری بردسکن: بررسی موردی معدن زنگالو

ناحیه معدن زنگالو که بخشی از مجموعه ماگمایی شمال باختری بردسکن است، در جنوب سبزوار و شمال باختری شهر بردسکن، در استان خراسان رضوی جای دارد.سنگ های رسوبی و سنگ های آتشفشانی (آندزیت، تراکی آندزیت، لاتیت و توف آندزیتی) از واحدهای سنگی این منطقه هستند. بافت سنگ های آتشفشانی بیشتر پورفیریتیک، گلومروپورفیریتیک، آمیگدالوییدال و ریزدانه است. پلاژیوکلاز، هورنبلند، پیروکسن و آلکالی فلدسپار از کانی های اصلی هستند که به طور موضعی در برخی بخش ها دچار دگرسانی آرژیلیک و پروپیلیتیک شده اند. این سنگ ها سرشت کالک آلکالن دارند و متاآلومینوس هستند و در محدوده ترکیبی کمان آتشفشانی قاره ای مرتبط با پهنه فرورانش جای می گیرند. برپایه داده های زمین شیمیایی، بیشتر نمونه ها آندزیتی و تراکی آندزیتی هستند و در محدوده سری کالک آلکالن جای می گیرند. غنی شدگی از عنصرهای LREE نسبت به HREE و LILE نسبت بهHFSE از نشانه های پیدایش ماگما در ناحیه فرورانش است. نسبت Zr/Ba نشان دهنده خاستگاه گوشته سنگ کره ای و نسبت Sm/Yb نشان دهنده نبود یا کم بودن گارنت در ناحیه خاستگاه است. این ماگما از ذوب بخشی یک اسپینل لرزولیت فلوگوپیت دار غنی شده خاستگاه گرفته است. مقایسه ویژگی های زمین شیمیایی منطقه زنگالو با بررسی های پیشین در دیگر مناطق از مجموعه آتشفشانی شمال باختری بردسکن مشابهت خوبی را نشان می دهد. بررسی زمین شیمی سنگ های آتشفشانی در این مناطق نشان دهنده پیدایش این سنگ ها در پی فرایند فرورانش است. 

کلیدواژه ها:

سنگ نگاری ، زمین شیمی ، سنگ های آتشفشانی ، زنگالو ، بردسکن ، پهنه سبزوار