برنامه ریزی توسعه منطقه ای در ایران؛ اقدامات و چالش ها

دستیابی به توسعه پایدار شهری، نیازمند نظام مدیریت و برنامه ریزی شهری و منطقه ای جامع و کارآمد است. در ایران علیرغم سابقه بیش از نیم قرن تهیه طرح های توسعه شهری و منطقه ای، نظام برنامه ریزی توسعه دارای چالش های اساسی بوده و موفقیت چندانی در عمل حاصل نشده است. برنامه ها و طرح های توسعه شهری و منطقه ای در سطوح و اشکال مختلف، بدون ارتباط با یکدیگر و توسط نهادهای مختلف و با روش‎های متفاوت تهیه و اجرا شده است. هم اینک شهرها و مناطق کشور با آسیب های مختلف اجتماعی، نابرابری فضایی درون و بین منطقه ای، نارسایی خدمات و کمبود زیرساخت ها مواجه هستند. با توجه به تحولات جامعه ایران از یکسو و ناپایداری شاخص های اجتماعی، اقتصادی، جمعیتی و زیست محیطی اصلاح نظام برنامه ریزی کشور کاملا ضروری است. در پژوهش حاضر ضمن بررسی و تحلیل نظام برنامه ریزی توسعه منطقه ای کشور به ضرورت اصلاح نظام برنامه ریزی توسعه در تمامی سطوح برای تحقق اهداف توسعه پایدار منطقه ای و بیانیه گام دوم انقلاب پرداخته شده است. بیانیه گام دوم با توجه نگاه کلی و همه جانبه و فرابخشی که به توسعه و مسائل کشور دارد می بایست به عنوان یکی از موثرترین اسناد فرادست و هدایت گر در اصلاح نظام برنامه ریزی منطقهای مورد توجه برنامه ریزان و مدیران قرار گیرد. با اتخاذ رویکرد برنامه ریزی فضایی- راهبردی نهادگرا در پرتو بیانیه گام دوم انقلاب و توجه به ابعاد مختلف اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، کالبدی، محیط زیستی به صورت همزمان و در مقیاس های مختلف فضایی (ملی، منطقه ای، شهری و محلی) و در ارتباط با هم و با مشارکت تمامی ذینفعان بویژه نهادها و عوامل محلی، توسعه پایدار محقق خواهد شد.