بررسی روابط بین منافذ و اندازه برگ پرچم با وزن دانه های گندم نان در شرایط آبی و دیم

به منظور بررسی ارتباط بین منافذ و اندازه برگ پرچم با وزن دانه ها در چهار رقم گندم نان، دو آزمایش جداگانه در شرایطآبی و دیم در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در شرایط مزرعه در قزوین و در سال زراعی ۱۳۹۹-۱۴۰۰ انجام شد. در شرایط آبی، آبیاری هر ۱۰ روز یک بار انجام شد. در شرایط دیم، گیاهان از مرحله چهار برگی به بعد با استفاده از نزولاتجوی آبیاری شدند. در شرایط آبی و دیم همبستگی عملکرد دانه با همه صفات به جز محتوی نسبی آب برگ مثبت و معنی-دار بود. همچنین همبستگی اندازه برگ پرچم با فراوانی و اندازه روزنه مثبت بود. در شرایط آبی همبستگی عملکرد دانه باعرض برگ پرچم (**r=۰/۸۷)، مساحت برگ پرچم (**r=۰/۸۴) و طول روزنه ها (**r=۰/۸۶) نسبت به سایر صفات بیشتربود. در شرایط دیم همبستگی مثبتی بین مساحت برگ پرچم با اندازه روزنه مشاهده شد، اما همبستگی مساحت برگ پرچم بافراوانی روزنه منفی بود. کاهش تعداد روزنه در شرایط تنش خشکی، باعث افزایش تحمل خشکی می شود. در شرایط دیمطول روزنه، مساحت روزنه و مساحت برگ پرچم بیشترین همبستگی (**r=۰/۷۵) را با عملکرد دانه داشتند. از آنجایی کهبرگ پرچم نقش مهمی در تامین مواد پرورده برای دانه دارد و روزنه ها نیز نقش مهمی در تبادلات گازی دارند، هم در شرایطآبی و هم در دیم گیاهانی که اندازه برگ پرچم و اندازه روزنه بزرگتری داشتند عملکرد بیشتری نیز داشتند.

کلیدواژه ها:

تنش ، دیم ، روزنه ، گندم