بررسی نوسانات شاخص خشک بالتیک، تغییرات نرخ ارز و فعالیت اقتصاد جهانی بر کل کالاهای بارگیری شده در ایران

براساس آمار سازمان توسعه و تجارت (۲۰۱۸) تجارت دریایی بیش از ۹۰ درصد از تجارت کل را تشکیل می دهد. در ایران با احتساب آمار نفتی این سهم حدود ۹۸ درصد در واردات و  ۸۵ درصد در صادرات است. بنابراین شناسایی عوامل موثر بر تجارت دریایی ایران حائز اهمیت است. شاخص خشک بالتیک بعنوان پیشروترین شاخص­های اقتصادی است که رابطه نزدیک با فعالیت اقتصاد جهانی دارد و اقتصاد حمل و نقل دریایی را اندازه گیری می کند. بر این اساس در مقاله حاضر اثرات نوسانات شاخص خشک بالتیک، تغییرات نرخ ارز و فعالیت اقتصاد جهانی بر کل کالای بارگیری شده بنادر مالکیتی ایران در دوره زمانی ۱۳۷۹:۰۱-۱۳۹۸:۱۲ برآورد شده است. نوسانات شاخص خشک بالتیک با استفاده از واریانس شرطی AR(۱) و  GARCH(۱,۱) اندازه گیری شده است. نتایج بدست آمده از آزمون­های حداقل مربعات تعمیم­یافتهFMOLS  و رگرسیون جزء تصحیح شده CCR نشان داد که کشش بلند مدت کالاهای بارگیری شده دریایی به شاخص فعالیت جهانی اقتصاد و نرخ ارز اسمی (تنزل ارزش پول) مثبت و نسبت به نوسانات شاخص خشک بالتیک منفی است. نتایج دوره مورد مطالعه در ایران دلالت بر این دارد که رشد اقتصاد جهانی و افزایش رقابت پذیری اقتصاد، رشد کالاهای بارگیری شده در ایران را افزایش می­دهد و افزایش نوسانات شاخص خشک بالتیک رشد کالاهای بارگیری شده در ایران را کاهش داده است. با توجه به ضریب تصحیح خطای برآورد شده همگرایی مدل به سمت تعادل بلندمدت به کندی انجام می­شود.

کلیدواژه ها:

تجارت دریایی ، شاخص خشک بالتیک ، فعالیت اقتصاد جهانی ، آزمون لامسدین پاپل ، رگرسیون حداقل مربعات معمولی تعدیل شده